Réttur - 01.10.1977, Blaðsíða 8

— aS afkoma sjávarútvegs hafði ver-
— ið góð á fyrra helmingi ársins
— að afkoma fiskverkunarinnar í
heild var hagstæð, staða iðnaðar
og landbúnaðarvar góð
— að gjaldeyrisvarasjóðurinn nam
röskum 7 miljörðum króna á nú-
gildandi verðlagi
— að atvinna var með mesta móti
og uppbygging undirstöðuatvinnu-
veganna alls staðar í fullum gangi.
Þá skal á það minnt að á árunum
1971 — 1974 hækkaði kaupmáttur verka-
mannalauna um nær 30%.
Efnahagsstefna ríkisstjórnarinnar
aðalorsök verðbólgunnar
Á árinu 1974 blöstu hins vegar við
verulegar verðhækkanir vegna verðbólgu-
þróunar í helstu viðskiptalöndum íslend-
inga. Verðlag á innfluttum vörum hækk-
aði um 14% á árinu 1973 og um 34%
árið 1974. Hér var á ferðinni innfluttur
verðbólguvandi sem ásamt nýgerðum
kaupgjaldssamningum skapaði erfiðleika
í efnahagsmálum sem Alþýðubandalagið
var reiðubúið að glíma við strax fyrir al-
þingiskosningarnar. Afstaða Alþýðu-
bandalagsins árið 1974 mótaðist fyrst og
fremst af því að tryggja áfram óskertan
kaupmátt lægri launa, fulla atvinnu og
áframhaldandi uppbyggingu atvinnulífs-
ins: Þeir sem betur mættu sín — einstakl-
ingar með háar tekjur, fyrirtæki og ýmsir
milliliðir ásamt opinberum aðilum —
skyldu leggja sitt fram til að mæta vand-
anum.
Núverandi ríkisstjórn tók við blóm-
legu efnahagsbúi á flestum sviðum en
tímabundnar verðhækkanir á innfluttum
varningi voru helsta orsök verðbólgu-
vandans á fyrri hluta árs 1974.
Verðbólguþróunin á valdatíma núver-
andi ríkisstjórnar á sér hins vegar allt
aðrar orsakir. Erlendar verðhækkanir
hafa aðeins numið 5—6% á ári og sú
staðreynd að kaupmáttur launa var skert-
ur um 20—30% sýnir að orsaka verð-
bólgunnar á síðustu árum er annars stað-
ar að leita.
Aðalorsök hinnar miklu verðbólgu er
fólgin í efnahagsstefnu ríkisstjórnarinn-
ar. Vegna þeirrar stefnu hefur verðlag nú
þrefaldast á rúmlega þremur árum, og
verðbólguhraðinn verið fyllilega helm-
ingi meiri en á árum vinstri stjórnarinn-
ar.
Landsfundurinn minnir á:
Að gengislœkkanir hafa leitt til 120%
hækkunar á innfluttum varningi.
Að ný skattheimta ríkisins hefur farið
öll út i verðlagið svo sem hœkkun
söluskatts og nýtt 18% vörugjald.
Að verðhækkanir á opinberum þjónustu-
gjöldum hafa verið langt umfram al-
mennar verðlagshækkanir og rikisvald-
ið hefur þannig haft. forystu fyrir verð-
lagshœkkunum, rná þar nefna sem
dæmi rafmagnsgföld, síma- og póst-
gjöld, hitaveitugjöld, strœtisvagna-
gjöld, flutningsgjöld rikisskips, verð á
sementi og fleira.
Að sihækkandi vextir sem miskunnar-
lausl hefur verið velt út i verðlagið
hafa einnig leitt til aukinnar dýrtiðar.
Að fjárfesting hefur verið mikil og skipu-
lagslaus. Mikil erlend lán hafa verið
t.ekin til að standa undir svonefndri
frjálsri gjaldeyrissölu til alls konar
vafasamrar eyðslu eða til framkvæmda
sem i mörgum greinum skila mjög
216