Réttur - 01.07.1978, Blaðsíða 26

ASalsteinn Þorsteinsson.
illi snilli og hörku tókst að flýja úr því
rammgerða fangelsi nasista, Dachau, og
fór síðan strax til Spánar, er fasistaupp-
reisnin hófst og féll þar í upphafi borg-
arastyrjaldarinnar.
Björn Guðrniindsson var fæddur í Ána-
naustum í Reykjavík 17. júní 1914. Gekk
hann ungur í Kommúnistaflokkinn og
var 22 ára, er Spánarstyrjöldin braust út.
Hafði Björn lnig á að verða þar að liði og
hætta lífi og heilsu til þess að styðja mál-
stað lýðræðisins og sósíalismans. Varð
það úr að hann og Aðalsteinn fóru sam-
an allar þá krókaleið, er fara þurfti til
þess að komast þangað suður, þar sem
barist var um framtíð lýðræðisins. Tókst
þeim það slysalaust, voru mikið með
Finnum og Norðurlandabúum. Þegar út
í bardagana kom eftir nokkurn heræf-
ingatíma, jtá barðist Björn í Thálmann-
herdeildinni (11. battation), 35. sveitinni
í Alþjóðahernum.
Björn særðist í þessum bardögum,
lékk sprengjubrot í vinstri handlegg og
töldu læknar sjúkrahússins fyrst að taka
yrði af honum handlegginn. En því neit-
aði Björn algerlega og var gert það sem
hægt var til að græða hann. En sprengju-
brotið hafði farið í gegnum vinstri hand-
legginn ofarlega og höndin kreppst, litli
fingurinn var tekinn, en höndin varð
Birni erfiö og hálfónýt löngum.
Björn lá enn á sjúkrahúsi er alþjóða-
hersveitin ylirgaf Spán, og um skeið
heyrðist lítt af honum, því nú tóku fas-
istarnir að herða að spönsku lýðveldis-
stjórninni. Er Björn gat farið af sjúkra-
húsinu, komst hann að lokum til Suðm'-
Frakklands og síðan heim um Kaup-
mannahöfn í marsmánuði 1939.
Björn starlaði lengst af sem bílstjóri
eftir að heim kom, þrátt fyrir sinn veika
handlegg. Hann var tvígiftur. Fyrri kona
hans var Þórunn Magnúsdóttir, áttu þau
fjögur börn, en síðari kona hans er Að-
albjörg Sigurðardóttir. Lifa þær báðar.
Björn dó 24. júlí 1972 og var hans
minnst í Þjóðviljanum, baráttu hans og
fórna þeirra, er hann færði góðum mál-
stað.
Aðalsteinn Þorsteinsson var fæddur
í Reykjavík 22. ágúst 1914. Lærði hann
um tíma járnsmíði, en hætti því námi og
var mikið til sjós, líka á erlendum skip-
um, var laginn maður, fékkst og um tíma
við rafmagnsiðnað. Hann gekk ungur í
Félag ungra kommúnista og fór svo sem
fyrr segir með Birni til Spánar, barðist
170