Réttur - 01.07.1978, Blaðsíða 40

Þær framfarir, sem orðið hafa í DDR í
efnahagslegu og tæknilegu tilliti, hafa
vissulega vakið aðdáun víða um heim,
ekki síst, þegar haft er í huga við hvílíka
örðugleika hið unga ríki átti að stríða.
Nægir þar að minna á stríðsskaðabætur
þær, sem gjalda varð í austurveg, en
hins vegar var ausið ómældu fé af hálfu
vestrænna ríkja til fjárfestinga í Sam-
bandslýðveldinu Vestur-Þýskalandi svoað
öll uppbygging mætti jrar ganga hratt fyr-
ir sig. Þá hefur nábýlið við Vestur-Þýska-
land þar sem þróun mála hefur verið
næsta uggvænleg eins og allir vita, haft í
för með sér ótalda örðugleika, sem gætir
á fjölmörgum sviðum þjóðlífsins í DDR,
og væri sá þáttur mála reyndar býsna
fróðlegur til að ræða nánar, ef færi gæfist
í góðu tómi. Mér virðist oft, þegar gang-
ur mála í DDR er veginn og metinn, að
þessi hlið málsins liggi þá full mikið í
láginni.
Einn er sá áfangi, sem vakið hefur ó-
skipta athygli og einatt nokkra forundr-
an, en hann er á sviði skólakerfis og
mennta. Ekki Iief ég þar einasta í huga
þau íþróttaafrek Austur-Þjóðverja, sem
öllum eru kunn og bera vitni markvissu
starfi innan skólakerfisins, heldur öllu
fremur þær aðstæður, sem þeim eru bún-
ar, er stunda vilja nám af ýmsu tagi.
Sjálf átti ég þess kost fyrir nokkrum
árum að dveljast tvö semester við nám í
DDR. Það var við deild tónlistarfræða
við Karl Marx háskólann í Leipzig, og
varð naumast á betri stað kosið til að
stunda þau fræði. Mér fannst það eiga
góða daga, unga fólkið, sem þarna var
komið út á námsbraut, að vísu stranga,
en við þau skilyrði, að mér virtist sem
varla væri við lærimeistara að sakast eða
þá, sem stóðu að uppfræðslunni, ef ein-
184
hver náði ekki tilskildum árangri. Oft
flaug mér í hug hvernig annað væri hægt
en að standa sig skikkanlega með öðru
eins liði til aðstoðar við námið, og fegin
hefði ég viljað eiga nokkur ár fyrir mér
til þess að nema þarna á þessum slóðum
og stunda mín hugðarefni.
Annars er óþarft að rekja svona sögui'
hér í þessum hópi þar sem margir þekkja
þetta af eigin raun. Þeir eru býsna marg-
ir íslendingarnir, sem stundað hafa há-
skólanám og ýmis konar sérnám í DDR
og hafa hlotið þar dýrmæta menntun.
Eins og við vitum liöfðu íslendingar
viðskiptasambönd og menningartengsl
við DDR um langt árabil áður en forin-
leg viðurkenning komst í kring, og stjórn-
málasamband var tekið upp. Varðandi
menningarsamskipti íslands og DDR, er
mér ofarlega í huga nærtækt dæmi u®
gagnkvæman ávinning þar sem er sú iðk-
un norrænna fræða og málvísinda, er á
sér stað við háskólann í Greifswakl, en
hinn kunni málvísindamaður próf-
Bruno Kress, veitti þar um langt árabil
forystu.
Undir hans handleiðslu hefur komi’é
fram nokkur hópur, sem kann ágæt skil
á íslensku máli að fornu og nýju. Suinh'
þeirra eru prýðilega mæltir á íslensk®
þótt þeir hafi aldrei til íslands komið-
Þarna í DDR hafa mörg skáldverk önd-
vegisrithöfunda okkar verið þýdd :l
þýsku; ég nefni aðeins verk Jakobínu Sig
urðardóttur, Ólafs Jóh. Sigurðssonar og
ETalldórs Laxness, og hefur próf. Brui®
Kress verið mikilvirkur við þýðingar og
unnið afrek í þeim efnum.
Þá eru þeir æði margir hópar íslensk®
ferðalanga, sem lagt hafa leið sína
DDR á undangengnnm áratugum í mat'g'
víslegum erindum og átt þess kost að f;l