Réttur - 01.07.1978, Blaðsíða 41

lrokkur kynni af þjóðlífi þar og gangi
^ála eftir því sem unnt er fyrir ferða-
oiann, er hefur skamma viðdvöl.
hað er ekki ofmælt, að tilvist Þýska Al-
þýðulýðveldisins hefur löngum vakið um-
keiminum a. m. k. forvitni. Um neikvæð
viðbrögð þarf varla að ræða, þau eru al-
^unn, en margir eru þeir, sem naumast
Verða kenndir við framfarasinnuð við-
^orf auk heldur sósíalísk, en sögðu þó:
»Þökkum okkar sæla fyrir þá staðreynd,
að þýsku ríkin eru tvö.“
Saga þýsku þjóðarinnar hefur lengi
Verið veraldarsaga svo mikil fyrirferðar
Sem liún hefur verið í samfélagi þjóð-
aona bæði á sviði veraldarlegra- og hern-
aðarlegra umsvifa sem og á sviði Iista og
^Uennta, og vegur þungt framlag hennar
l'I mannlegrar hugsunar.
Það kemur okkur öllum við hvar
Sem við erum í sveit sett, hvernig sósíal-
Isku, þýsku alþýðulýðveldi, mótvægi við
auðvaldsríkið Vestur-Þýskaland, reiðir af
1 kráð og lengd, hvern þátt það á í fram-
vmdu mála í heiminum.
Islenskir sósíalistar, og flokkur þeirra
^lþýðubandalagið, hafa nú um skeið
ekki rækt formleg samskipti við Sósíal-
lska Einingarflokkinn í DDR, og tel ég
það miður farið fyrir báða aðila.
Nú er rétt að fram komi, að þessa
"°kka greinir á um veigamikil atriði, en
^Oeð leyfi að spyrja, stóð það einhvern-
llmann til, að sósíalískir flokkar skyldu
^vmlega vera sammála í einu og öllu?
% held, að dæmin sanni annað. Við ís-
^enskir sósíalistar höldum því fram af
Þdlri sannfæringu, að engin þjóð megi
^lutast til um innanríkismálefni annarr-
ar auk heldur beita ofríki eða yfirgangi,
a® sérhverri þjóð beri rétturinn til að
s^ipa málum að sínum geðþótta, einnig
að velja sér þá leið til sósíalisma, sem
hún telur sér best henta í samræmi við
eigin aðstæður og menningarerfð.
Það er hægur vandi að benda á þær
staðreyndir, að sósíalískum flokkum í
Austur-Evrópu hafi orðið á mistök, stór
og afdrifarík, og við þykjumst vita, að
fleiri muni á eftir fylgja, annað væri vart
hugsanlegt, en skrifað stendur, minnir
mig, að góður kommúnisti er ekki sá, sem
aldrei gerir mistök, heldur hinn, sem
fljótur er til að átta sig á þeim og gera
bragarbót.
Við stöndum rétt einu sinni frammi
fyrir vandamálinu um það einfalda. sem
erfitt er að framkvæma. Það er auðvelt
að aðhyllast hugsjónina, skínandi fagra,
en örðugt að standa við hana oe fram-
kvæma hana.
Eg nefndi áðan samskipti sósíalískra
flokka, og ég held það sé gagnlegt, að ég
nú ekki segi nauðsynlegt, að flokkar, sem
búa við svo ólík skilyrði sem verða má,
ræki með sér nokkur tengsl og skoðana-
skipti.
Við íslenskir sósíalistar, sem hér stönd-
um í ströngu þar sem er okkar staður,
berjumst fyrir betri og réttlátari samfé-
lagsháttum innan marka borgaralegs
þingræðis, og við hlítum leikreglum þess.
Við erum í stöðugu návígi við auðvaldið
og þess margvíslegu áhrif í okkar samfé-
lagi. Enginn neitar jrví, að þær aðstæður
tefla einatt siðferðisþreki stuðnings-
manna okkar í nokkra tvísýnu.
Við gerum okkur jafnframt ljóst, að
einnig í ríki, sem býr við sósíalískt hag-
kerfi reynir ærið á siðgæðisþrek þeirra,
sem þar standa í broddi fylkingar. Þeir
eru handhafar valdsins, og þar er ekki
stjórnarandstaða í hefðbundinni merk-
ingu, en valdið sem slíkt getur verið var-
185