Réttur - 01.04.1987, Side 5

þyrfti. Enda hafa þessi mál alla tíð skipað
öndvegi í starfi félagsins.“
Þegar Dagsbrún var stofnuð mun al-
gengast tímakaup verkamanna hafa verið
18-25 aurar yfir vetrarmánuðina en 25-30
aurar sumarmánuðina.
Á stofnfundinum 26. janúar 1906 voru
gerðar samþykktir um kaupgjald og
vinnutíma. Petta var gert á þann hátt, að
lög félagsins voru í tvennu lagi, hin venju-
legu félagslög og aukalög með ákvæðum
um kaupgjald, vinnutíma og önnur vinnu-
skilyrði. Vinnutíminn var ákveðinn frá
kl. 6 að morgni til kl. 6 að kvöldi. Um
matartíma er ekkert sagt, en gengið mun
hafa verið út frá einum klukkutíma til
matar eins og tíðkast hafði áður, og kaffi-
tímum, einu sinni eða tvisvar á dag.
Venjulegur dagvinnutími var því 11 klst.
á dag. Þessi vinnutími hélst óbreyttur allt
til ársins 1930, nema hvað skýrari ákvæði
voru sett um matar- og kaffitíma.
í fyrstu aukalögunum var kaupið ákveð-
ið 25 aurar á klukkustund á tímabilinu 1.
október til 1. apríl og eftirvinna 35 aurar.
Frá 1. apríl til 1. október máttu menn
ekki vinna fyrir lægra kaupi en 30 aurum
á klukkustund í dagvinnu og 35 aurum í
eftirvinnu. Á sunnudögum máttu menn
ekki vinna nepia rtauðsyn krefði og skyldi
kaupið þá vera 50 aurar til kl. 7 að kvöldi
og 65 aurar eftir það. Aukalögin með
þessum kjaraákvæðum gengu í gildi 1.
febrúar 1906 og munu atvinnurekendur
strax hafa virt þau.
Eðvarð vitnar til Alþýðublaðsins
(gamla), frá 11. febrúar 1906. Það skrifar
Pétur G. Guðmundsson meðal annars:
„Kröfurnar eru svo vægar, að félagið væri
einskis virði væru þær vitund vægari.“
En þrátt fyrir þessar auðmjúku kröfur
verkamanna skýrðu blöð andstæðinganna
„Reykjavíkin" og „Dagblaðið“ frá því
Tryggvi Emilsson
um haustið að „vinnulaun hefðu hækkað í
ár geipilega hér í Reykjavík fyrir samtök
verkamanna“ og kvarta jafnframt um að
menn haldi ekkert betur áfram við vinn-
una en þeir gerðu áður.
Kaupgjaldsákvæði fyrstu aukalaganna
giltu þar til í ársbyrjun 1908, en þá var
breytt þannig til að greiða skyldi 30 aura
á klst. í dagvinnu allt árið. Þannig hélst
kaupið til 1913, en þá var kaup síðast
ákveðið með aukalögum félagsins. Eftir
það var kaup ákveðið með auglýstum
taxta eða samningum, sem þó var miklu
sjaldnar allt fram að árinu 1937.
Um aukalögin eða taxtann 1913 urðu
nokkur átök og auglýstu atvinnurekendur
annan taxta og ætluðu að lengja vinnu-
daginn á ný. Þessu lauk með samkomu-
lagi og hækkaði kaupið þá í 35 aura í dag-
vinnu frá 1. apríl.
53