Morgunblaðið - 02.05.2006, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 2. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
IMPREGILO GAF FRÍ
Verkamenn við stíflu- og ganga-
gerð við Kárahnjúka sem starfa hjá
ítalska fyrirtækinu Impregilo fengu
flestir frí í gær, á alþjóðlegum frí-
degi verkalýðsins. Hins vegar
mættu starfsmenn íslensku verktak-
anna Suðurverks, Arnarfells og
Fosskrafts til vinnu eins og vant er.
Flestir starfsmenn Bechtel, sem
reisir álver Alcoa á Reyðarfirði, voru
við vinnu í gær.
DeCODE tapar
Tap deCODE genetics, móður-
félags Íslenskrar erfðagreiningar, á
fyrstu þremur mánuðum ársins nam
20,3 milljónum dala, um 1.500 millj-
ónum króna, samanborið við 16,9
miljóna dollara tap eftir sama tíma-
bil í fyrra. Tap á hvern hlut nam nú
37 dollurum, var 32 dollarar fyrir
ári.
Breytt snið hátíðahalda?
Þátttakendum í kröfugöngum og
útifundum hefur fækkað á liðnum
árum og eru hugmyndir uppi um
breytt snið á hátíðahöldunum 1. maí.
Guðmundur Gunnarsson, formaður
Rafiðnaðarsambands Íslands, telur
eðlilegt að verkalýðsfélög sameinist
um veglega fjölskyldudagskrá. Eng-
inn gangi lengur með steytta hnefa
niður Laugaveginn.
Bíða með að opna
Þótt ýmis ríki á Evrópska efna-
hagssvæðinu hafi nú um mán-
aðamótin opnað vinnumarkað sinn
fyrir fólki í hinum nýju aðildar-
ríkjum Evrópusambandsins í Aust-
ur-Evrópu, þá fer fjarri, að það eigi
við um öll gömlu ríkin. Takmarkanir
gilda enn í sumum þeirra stærstu,
Þýskalandi, Frakklandi og Aust-
urríki og önnur, til dæmis Belgía og
Lúxemborg, ætla að opna hann síðar
en bara smám saman. Það á einnig
við um Frakkland og Ítalir ætla að
auka kvóta erlends vinnuafls. Hol-
lendingar taka sína ákvörðun fyrir
árslok. Þessu ræður fyrst og fremst
ótti við ókyrrð og undirboð á vinnu-
markaði.
Áhersla á réttindi
Milljónir manna tóku þátt í hátíða-
höldunum vegna 1. maí, baráttudags
verkalýðsins, í gær og fóru göng-
urnar yfirleitt friðsamlega fram þótt
sums staðar kæmi til ryskinga. Í
Bandaríkjunum efndu ólöglegir inn-
flytjendur og stuðningsmenn þeirra
til mikilla mótmæla og kröfðust
dvalar- og atvinnuleyfis í landinu.
Y f i r l i t
Í dag
Sigmund 8 Bréf 20
Fréttaskýring 8 Minningar 24/30
Viðskipti 14 Dagbók 34/37
Erlent 12 Víkverji 35
Landið 14/15 Velvakandi 36
Daglegt líf 16 Staður og stund 34
Menning 17 Ljósvakamiðlar 42
Umræðan 18/21 Veður 43
Forystugrein 26 Staksteinar 43
* * *
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björn Jóhann Björnsson,
fréttastjóri, bjb@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Inga Rún Sigurðardóttir, ingarun@mbl.is
Umræðan | Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Guðlaug Sigurðardóttir, gudlaug@mbl.is Sveinn Guðjónsson, svg@mbl.is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók| Kirkjustarf Ellý H.
Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp | Sjónvarp Auður Jónsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
SKREIÐARHJALLAR í Hafn-
arfjarðarhrauninu vekja gríðarmik-
inn áhuga ferðamanna og hafa m.a.
verið notaðir sem leikmynd í aug-
lýsingum og kvikmyndum. Fyr-
irtækið sem á hjallana, Svalþúfa,
hefur nú verið beðið að setja upp
skreiðarhjalla á Seltjarnarnesi
gestum og gangandi til fróðleiks og
yndisauka.
„Þegar við byrjuðum að nota
hjalla og þurrka úti fyrir um tíu ár-
um höfðu þeir nánast verið aflagðir
á Íslandi,“ segir Magnús Gylfason,
framkvæmdastjóri Svalþúfu, en
fyrirtækið þurrkar m.a. fiskhausa
og bein fyrir Nígeríumarkað. Út-
flutningurinn nemur líklega um 400
tonnum á ári.
Gætu horfið aftur
Flest fyrirtæki þurrka sína
skreið innandyra en Svalþúfa
þurrkar bæði úti og inni. Áður fyrr
voru útiþurrkaðar afurðir verð-
mætari en þær inniþurrkuðu, en
eftir að síðarnefnda aðferðin varð
algengari og viðurkenndari hefur
það verið að breytast að sögn
Magnúsar. Í dag er um 90% af allri
skreið framleidd innandyra hér á
landi. „Það gæti því alveg gerst að
hjallarnir hverfi aftur,“ segir
Magnús. Svalþúfa byggir sjálf sína
skreiðarhjalla og notar til þess
hefðbundnar aðferðir.
„Þeir voru svo að hafa samband
við okkur frá Seltjarnarnesi en þeir
vilja reisa hjalla eingöngu í menn-
ingarlegum tilgangi og byggja aft-
ur upp hjalla sem voru notaðir þar
til mjög langs tíma.“
Þá er stöðugur straumur ferða-
manna í skreiðarhjallana í Hafn-
arfjarðarhrauninu. Einnig hafa
hjallarnir nokkrum sinnum verið
notaðir sem leikmynd í auglýs-
ingum og kvikmyndum, m.a. á veg-
um Sagafilm. Það eru ekki aðeins
hjallarnir heldur einnig skreiðin
sem heillar kvikmyndagerðarmenn-
ina og hafa þurrkaðir fiskhausar
verið fengnir að láni í þeim tilgangi.
Kalla fram minningar
„Hugsanlega kalla þeir fram
minningar um gamla tíma,“ svarar
Magnús aðspurður um ástæður að-
dráttarafls skreiðarhjallanna.
„Þetta var notað mjög mikið hér
áður fyrr og einnig finnst fólki
þetta mjög sérstök aðferð við að
vinna fisk. Sérstaklega ferðamönn-
um sem finnst þetta alveg stór-
merkilegt.“
Fljótlega mun Svalþúfa færa sig
lítið eitt um set í hrauninu og reisa
nýja hjalla enda nálgast byggðin á
Ásvöllum hjallana óðfluga.
Verðmæti
skreiðarhjalla
er margvíslegt
Hafa verið notaðir sem leikmynd í
kvikmyndum og auglýsingum
Eftir Sunnu Ósk Logadóttur
sunna@mbl.is
Blönduós | Þessar merktu gæsir,
sem ganga undir nöfnunum SLH og
LFL, eru búnar að skila sér heim á
æskustöðvarnar í það minnsta í
sjötta sinn, en þær voru merktar á
Blönduósi sumarið 2000. Svo virðist
að SLH sé nú gæs einsömul en í
fyrra kom hún upp ungum. Aftur á
móti er SLH með maka með sér og
líkleg til að viðhalda gæsastofn-
inum á Blönduósi.
Ekki voru nein flensueinkenni á
þessum gæsum en gæsin SLH hélt
sig engu að síður í nálægð við Hér-
aðshælið líkt og hún hefur gert
undangengin ár. LFL hin einstæða
var aftur á móti á tjaldsvæðinu eigi
fjarri kirkjunni á Blönduósi.
Flestir farfuglar hafa skilað sér á
varpstöðvarnar við botn Húna-
fjarðar og er nú aðeins beðið eftir
því að krían láti sjá sig.
Morgunblaðið/Jón Sigurðsson
SLH og LFL komnar heim
ÞESSA dagana er verið að rífa
timburhúsin Austurbugt þrjú og
fimm norðan við Faxaskála við
Reykjavíkurhöfn, en þau eru fyrstu
húsin sem víkja vegna framkvæmda
við fyrirhugað tónlistar- og ráð-
stefnuhús. Íslenskir aðalverktakar
annast verkið fyrir Reykjavíkur-
borg.
Stefán Hermannsson, fram-
kvæmdastjóri Austurhafnar, segir
að fyrsta skrefið til þess að búa lóð-
ina undir stórframkvæmdirnar hafi
verið að rífa brúna sem stóð við
Kolaportið, en hún hvarf í síðustu
viku. Stefán segir að Íslenskir að-
alverktakar muni fljótlega byrja að
grafa og að þeir muni fylla aðeins út
í þann hluta Austurhafnarinnar sem
kölluð sé Austurbugt.
„Svo verður byrjað að vinna við
ræsi sem þarf að breyta legu á í Sæ-
braut, á þeim kafla sem kallaður var
Kalkofnsvegur, beint fyrir framan
Seðlabankann,“ segir Stefán. Hann
segir fleiri hús þurfa að víkja á ein-
hverju stigi málsins og mun fram-
kvæmdasvið Reykjavíkurborgar til
að mynda flytja Zimsenshúsið við
Hafnarstræti. Endanleg staðsetn-
ing þess hefur þó ekki verið ákveðin.
„Síðan verður nokkurt hlé á en í
haust verður sjálfur Faxaskálinn
rifinn, væntanlega í september,“
segir Stefán. „Svo fer bensínstöðin
fyrsta janúar.“
Morgunblaðið/Júlíus
Byrjað er að rýma
fyrir tónlistarhúsi
STJÓRNIR Lífeyrissjóðs
starfsmanna ríkisins (LSR) og
Lífeyrissjóðs hjúkrunarfræð-
inga (LH) hafa samþykkt að
fastir vextir LSR-lána skuli
frá og með 27. apríl sl. vera
4,6% en voru áður 4,15%.
Umsóknir um lán með föst-
um vöxtum, sem þegar hafa
borist sjóðnum til afgreiðslu
og standast reglur sjóðsins,
verða afgreiddar í samræmi
við efni þeirra og þau vaxta-
kjör sem boðin voru hjá sjóðn-
um þegar umsóknirnar voru
lagðar inn, segir í frétt á
heimasíðu LSR. Þessi sam-
þykkt hefur ekki áhrif á vaxta-
kjör eldri lána sem tekin hafa
verið með föstum vöxtum.
Jafnframt hefur verið
ákveðið að vextir lána með
breytilegum vöxtum verði
4,75% og að sú breyting taki
gildi frá og með 22. maí nk.
Breyting á vöxtum þeirra lána
sem eru með breytilegum
vöxtum nær jafnt til nýrra
sem eldri lána. Breytilegir
vextir eru endurskoðaðir fjór-
um sinnum á ári og er við það
miðað að þeir séu 0,50 pró-
sentustigum yfir ávöxtunar-
kröfu á markaði á lengstu
bréfum Íbúðalánasjóðs.
Vextir
LSR
hækka
í 4,6%