Morgunblaðið - 09.10.2008, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. OKTÓBER 2008 29
Jólahlaðborðin 2008
Stórglæsilegt sérblað um jólahlaðborð
og aðra spennnandi viðburði
á aðventunni fylgir Morgunblaðinu
laugardaginn 1. nóvember.
Meðal efnis er:
• Jólahlaðborð og aðrar matarveislur.
• Jólahlaðborð á helstu veitingahúsum.
• Hópur sem fer árlega á jólahlaðborð.
• Jólahlaðborð heima, skemmtilegar
uppskriftir.
• Fallega skreytt jólahlaðborð.
• Tónleikar og aðrar uppákomur.
Allar nánari upplýsingar veitir Katrín Theódórsdóttir
í síma 569 1105 eða kata@mbl.is.
Ásamt fullt af öðru spennandi efni
og fróðleiksmolum.
Auglýsendur!
Pantið fyrir klukkan 16,
mánudaginn 27. október.
NÚ er að því komið
að þjóðin verður að
taka nýjar ákvarðanir
vegna slæmrar stöðu
efnahagsmála.
Liggur því beinast
við að leita í þá auðlind
sem þjóðin á í hafinu
umhverfis landið –
auðlind sem ekki hefur
verið nýtt sem skyldi
undanfarin ár.
Til þess að svo megi verða, þá er
augljóst að það verður að leggja nið-
ur að fullu og öllu núverandi fisk-
veiðikerfi, það er hið svo kallaða
kvótakerfi.
Það er ekki auðvelt mál en er þó
vel mögulegt ef viljinn er með.
Flestum er ljóst að ýmsir útgerð-
armenn hafa selt eða keypt kvóta.
Sumir hafa keypt kvóta fyrir miklar
upphæðir, í krónum talið, tekið til
þess lán og skulda mikið. Með af-
námi kvótakerfisins eru þessir veiði-
kvótar gerðir verðlausir.
Þennan hnút verður að leysa
fyrst af öllu. Eina færa leiðin er sú
að ríkissjóður endurgreiði útgerðar-
mönnum fyrir þá kvóta sem þeir
hafi keypt. Vafalaust hafa margir
hagnast á auknum veiðum með því
að kaupa kvóta – sumir mikið, sumir
lítið.
Og til þess að fullri sanngirni sé
náð, þá þarf að setja á stofn sér-
stakan dómstól til þess að vega og
meta hvað hverri útgerð beri að fá
margar krónur í bætur. Og þetta
má ekki dragast – þessar endur-
greiðslur eða bætur verða að koma
mjög fljótt.
Önnur hlið á málinu lýtur að þeim
sem seldu kvóta og drógu sig í hlé.
Þeir fengu upp í hendur mikla pen-
inga. Ég tel að það sé nánast óhugs-
andi að hægt sé að láta þá borga
þessa peninga til baka. Menn hafa
greitt af þessu skatt, og þessir pen-
ingar hafa runnið, eða renna aftur,
smátt og smátt, inn í hagkerfið.
Þetta er búið og gert.
Í staðinn fyrir kvóta-
kerfið kemur frelsi til
fiskveiða, en með viss-
um takmörkunum og
samkvæmt nýjum sett-
um reglum.
Togskipum verði
gert að veiða fjær
landi, dregin verði lína
kringum landið, hvar
utan þeirrar línu tog-
veiðar verði einnig
frjálsar.
Setja þarf reglur um
veiðar á síld, loðnu, rækju og skel-
fiski.
Útgerðarmönnum færa- og línu-
báta verði heimilt að fiska 180 veiði-
daga ár hvert, hvar sem er í kring-
um landið, nema á viðkvæmum
hrygningarsvæðum, sem verði lok-
uð allt árið. Veiða má hvaða fiskteg-
und sem er, og jafnframt er mönn-
um heimilt að koma með allan sinn
afla að landi og selja aflann hverjum
sem er, eða verka sjálfir.
Þessa veiðidaga má ekki selja eða
ráðstafa á neinn hátt, enda fá allir
sjómenn það sama, eða 180 daga á
hvern sinn færabát. Ef einhver not-
ar ekki alla sína daga eitt árið, á
einhvern bátinn, þá falla þessir um-
fram-dagar niður, en menn fá eftir
sem áður sína 180 daga fyrir næsta
árið.
Það lang besta í þessari stöðu fyr-
ir þjóðarbúið er það – að í rauninni
er allt tilbúið til þessara línu- og
færaveiða, og það strax í dag – næg-
ur fiskur er í hafinu, hafnarsvæðin
standa tilbúin með frystihúsin,
verkstæðin og geymslurnar til
reiðu, og bátarnir liggja í höfn-
unum, einnig tilbúnir með öllum
veiðarfærum, færavindum og öllum
öðrum búnaði.
Ef Alþingi samþykkti þessa ný-
skipan í dag, og gott sjóveður væri á
morgun, þá væri fyrsti báturinn far-
inn út klukkan sjö í fyrramálið
Með því væri íslenska sjálfstæða
sjómanninum gert kleift að leggja
sitt af mörkum, enn á ný, til upp-
byggingar efnahags landsins. Enda
er það vafalaust flestum vel ljóst, að
frelsi til þess að framleiða vöru er
undirstaða allrar velmegunar. Og
stórauknar tekjur í sjávarbyggð-
unum gerðu það jafnframt að verk-
um að allar þessar svokölluðu mót-
vægisaðgerðir væru þar með
óþarfar. Skatttekjur ríkissjóðs
mundu einnig stóraukast, sem
kæmu einnig á móti því sem rík-
issjóður þyrfti að greiða í bætur
vegna niðurfellingar veiðikvótanna.
Byggðin við ströndina mun lifna
við að nýju sem aldrei fyrr og í
framhaldi af því, og með undraverð-
um hraða, þá mun íslenskt mannlíf
hvarvetna blómstra á ný.
Í mínum huga er það engin
spurning að þetta verður að gera –
þetta er beinlínis orðið lífsspursmál
fyrir þjóðina. Ekki dugar að deila
um hvort eða hverjum sé um að
kenna að þetta kvótakerfi var sett
upp. Öllu slíku tali verða menn að
fleygja aftur fyrir sig og gleyma því.
Það tilheyrir liðinni tíð – það verður
ekki aftur tekið.
En þess í stað verða menn að
horfa með bjartsýni fram á veginn,
og leysa málin af skynsemi. Þá mun
ekki standa á því að hver einasti
maður í landinu muni leggjast á ár-
arnar af öllum mætti – allir sem
einn – til þess að koma þjóðinni í
gegnum þennan brimskafl fjár-
málaöngþveitis sem þjóðin er nú að
velkjast í.
Að lokum bið ég þess að þjóðin
beri gæfu til þess að komast í gegn-
um þetta efnahagslega öldurót, út á
lygnari sjó.
Björgum fjármálum Íslands
með nýskipan fiskveiða
Tryggvi Helgason
skrifar um kvótann
og kvótakerfið
»Ef Alþingi sam-
þykkti þessa ný-
skipan í dag og gott
sjóveður væri á morgun,
þá væri fyrsti báturinn
farinn út klukkan
sjö í fyrramálið
Tryggvi Helgason
Höfundur er flugmaður.
ÞAÐ er stór-
merkilegt að upplifa
þessa síðustu daga.
Umræðan hefur leitt
ýmislegt í ljós og svipt
hulu af atferli sem
ýmsir aðilar hafa kom-
ist upp með í þjóð-
félaginu og er andstæð
góðum starfsháttum,
hagsmunum almenn-
ings í landinu og e.t.v.
lögum. Fólk hefur sem
betur fer ekki tapað fé
á innlánsreikningum,
en samt hefur almenn-
ingur tapað miklu
sparifé í formi hluta-
bréfaeignar í bönkum
og fyrirtækjum eða í
sjóðum sem fjár-
málastofnanir hafa
laðað fjármagn inn í
frá almenningi. Nú má
ekki skilja þessi orð
þannig að allt hafi ver-
ið neikvætt í því sambandi því vissu-
lega höfðu eigendur þessa fjár um
tíma notið ágætrar ávöxtunar á
þessu fé, en það var líka eðlilegt á
meðan allt gekk vel. Í kjölfar þeirra
fjármálahamfara sem hér hafa riðið
yfir og allra þeirra þreifinga og
ákalls sem íslensk stjórnvöld og fjár-
málafyrirtæki hafa viðhaft úti í hin-
um stóra heimi í þeim tilgangi að
tryggja fjármagn til að hleypa lífs-
blóði í efnahagskerfið
og þjóðlífið er svo stór-
merkilegt að upplifa
það hverjir eru í raun
vinir Íslands og Ís-
lendinga. Eru það
Bandaríkjamenn sem
við höfum svo lengi
lagt okkur fram um að
fylgja að málum og í
raun verið sem lepp-
ríki þeirra? Eru það
frændur vorir á Norð-
urlöndum sem við höf-
um vissulega stundum
átt í vinsamlegum erj-
um við svona eins og
títt er í systkinahópi,
en við höfum ætíð talið
skyldleika við? Eru
það einhverjir aðrir?
Bandaríkjamenn höfðu
að því er ráða má af
skýringum seðla-
bankamanna ekki
áhuga á að gera gjald-
eyrisskiptasamning
við Ísland um leið og
Norðurlöndin gerðu
slíkan samning. Þó
hefði líklega ekki þurft annað en
einn fulltrúi einhvers hinna Norður-
landanna hefði sagt sem svo að hann
vildi hafa litla Ísland með því þannig
störfuðu þjóðirnar saman til þess að
okkur hefði staðið þetta til boða. En
e.t.v. höfðu seðlabankar eða rík-
isstjórnir hinna Norðurlandanna
ekkert heyrt frá hinum drambsömu
Íslendingum og höfðu þegar gert
fyrir þá það sem þeir töldu sér fært í
formi samnings seðlabanka sinna við
Seðlabanka Íslands og því tók eng-
inn þeirra það upp að Ísland væri
haft með.
Síðan þegar ekkert úrræði er eftir
á Íslandi nema að leita til Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins, sem menn hafa
litið á sem algjöra neyðarráðstöfun,
– ja hvað gerist þá? Jú, rússneski
sendiherrann í Reykjavík tilkynnir
að Rússland sé tilbúið til að lána Ís-
lendingum 680 milljarða króna og
forseti Rússlands hafi þegar staðfest
þetta. Og eru Rússar að bjóða kjör í
samræmi við skuldatryggingarálag
íslenska ríkisins á alþjóðavettvangi,
þ.e.a.s. krefjast margra tuga pró-
senta í vexti? Nei, fréttir herma að
þeir bjóði lánið með 30-50 punkta
álagi á Libor-vexti, þ.e.a.s. 0,3-0,5%
álagi á millibankavexti. Undur og
stórmerki! Þetta kom á óvart. Rúss-
land er landið sem Íslendingar eru
búnir að heyja kalt stríð við um lang-
an tíma og miklir hægrimenn á Ís-
landi hafa fundið allt til foráttu og
síst talið bjargráða þaðan að vænta.
Hver er nú vinur í raun spyr ég?
Eru það Bandaríkjamennirnir sem
við höfum verið svo fylgispakir? Eru
það Norðmenn, – frændur vorir sem
nú fara með varnir Íslands og Ísland
er þar af leiðandi hluti af norsku
verndarsvæði? Eru það Danir,
gamla herraþjóðin, eða aðrir frænd-
ur vorir á Norðurlöndum? Eru það
Bretar, sem Íslendingar telja mikla
vinaþjóð eftir sameiginlegt átak til
að fæða fjöldann þar í landi í seinni
heimsstyrjöldinni með mjög áhættu-
sömum siglingum íslenskra skipa
með fisk þangað? Hverjir geta og
hverjir vilja? Dæmi nú hver fyrir
sig.
Vinir Íslands
Hver er nú vinur
í raun, spyr Sig-
urður Jónsson
Sigurður Jónsson
»Hverjir eru
vinir Íslands
þegar á bjátar?
Eru það frændur
vorir á Norð-
urlöndunum,
Bandaríkja-
menn, Bretar eða
e.t.v. einhverjir
allt aðrir?
Höfundur er framkvæmdastjóri.