Morgunblaðið - 19.10.2008, Blaðsíða 50

É
g elska að ferðast,“
segir Watson þar sem
hann sýpur á al-
íslenskum Viking
bjór. Watson kemur
séntilmannlega fyrir, það er klass-
ískt yfirbragð yfir honum og vel
snyrt skeggið í fullkomnu jafnvægi
við jakkafötin sem eru í „gam-
aldags“ stíl. Það er svona Kormák-
ur og Skjöldur bragur yfir okkar
manni.
„Þannig að þegar Kári (Sturlu-
son, umboðsmaður Lay Low), bauð
mér að koma hingað yfir varð ég
mjög kátur,“ heldur hann áfram.
„Ég setti samt þau skilyrði að
platan yrði að vera tilbúin áður en
ég kæmi. Mér fannst tilhlýðilegt að
slá þessu tvennu saman; að ferðast
til Íslands og fagna plötulokum.
Þetta skilyrði setti þægilega pressu
á okkur og við kláruðum í tíma.“
Græjunördar
Þessi andi fortíðar sem sveipar
Watson nær ekki einvörðungu til
fatastíls upptökustjórans. Watson
rekur hljóðverið Toe Rag í Lund-
únum sem nýtur sívaxandi vin-
sælda, og nútíma goðsögur eru
sagðar um það. Þar tók Lay Low
upp plötu sína, sem kemur út nú
eftir helgi. Í hljóðverinu er mikið
lagt upp úr hliðrænni upptökutækni
(analouge) fremur en stafrænni
(digital) sem er lenskan í dag. Ekki
eitt einasta tól inni í hljóðverinu
hefur verið framleitt eftir 1963 og
græjunördar með heilbrigðan
skammt af fortíðarþrá slefa þegar
þegar þeir sjá listann yfir hljóð-
nema, magnara og segulbandstæki
sem þar lúra. Watson sjálfur passar
sig líka á því að ganga inn í stemn-
inguna og bregður sér í hvítan
slopp þegar vel liggur á honum, en
það var staðalbúnaður upptöku-
manna fyrir tíma Bítlana, en sú eðla
sveit kastaði reglubókinni í þessum
fræðum út í hafsauga á sínum tíma.
„Mér leist strax mjög vel á þetta
verkefni þegar það var borið undir
mig,“ rifjar Watson upp þegar Lay
Low berst í tal. „Það var draumi
líkast þegar ég fékk sendan lista yf-
ir þá kántrílistamenn sem hún var
að pæla í og sjá hugmyndirnar sem
hún hafði um plötuvinnsluna. Ég
átti mjög auðvelt með að fella mig
að þessu og ég á 90% af þeim plöt-
um sem hún var að tiltaka. Þarna
voru nöfn eins og Lefty Frizzell,
Patsy Cline og Loretta Lynn og
Lovísa var með miklu meiri áherslu
á mýkri tegund kántrítónlistar en
alvanalegt er. Þetta er tímabil sem
ég er mjög áhugasamur um og mér
fannst þetta nokkuð tilkomumikið
hjá stúlkunni. Þeir sem eru að garfa
eitthvað í rokki nefna oft Hank
Williams sem áhrifavald en fáir fara
jafn langt inn á mjúku línuna og
Lay Low.“
Söngurinn dreginn fram
Watson segist hafa vitað upp á
hár hvaða tónlistarmenn hann vildi
fá til liðs við sig og er feginn því að
hafa fengið frjálsar hendur með
það.
„Maður veit auðvitað ekkert í
upphafi hvað listamennirnir eru að
spá. Margir hafa mjög ákveðnar
hugmyndir um hvernig eigi að út-
færa hlutina en aðrir leggja það svo
gott sem upp í hendurnar á manni.
Svo er það mismunandi hvað menn
eru að sækja í. Sumir vilja aðallega
komast í tækin í stúdíóinu en aðrir
sækjast eftir kröftum mínum sem
upptökustjóra og þá verður maður
eðlilega meira innviklaður í ferlið.
Annað sem er mikilvægt er að það
er mjög mismunandi hvernig tón-
listarmennirnir eru undirbúnir und-
ir upptökur. Sumir hafa hreinlega
Memfismafíunnar sem tekin var
upp á einn hljóðnema. Þar fara
menn aftur; nýta sér eldri tækni og
gömul tól til að fanga þessa lifandi
stemningu sem heyra má í eldri
plötum; eitthvað sem glataðist oft-
lega þegar öld geisladisksins gekk í
garð. Þegar hliðræna spekin er bor-
in undir Watson koma svör hans
nokkuð á óvart. Hann er ekki í
neinni krossferð fyrir segulböndum;
hann hatar ekki tölvur og tækni (þó
hann eigi ekki gemsa) og hefur ímu-
gust á vínylsnobbi eins og hann
kallar það.
„Ég sé ekki mikinn mun, þannig,
á því að taka upp stafrænt eða hlið-
rænt. Þetta er ekki spurning um að
tilgangurinn helgi meðalið heldur
snýst þetta fyrst og síðast um að ná
því fram sem fólk vill fá fram – með
hverjum þeim aðferðum sem henta.
Þeir sem eru í hliðrænni krossferð,
ef ég má orða það svo, eru að mis-
skilja. Þar snýst þetta meira um að
vera hluti af einhverjum hóp, held-
ur en það sem skiptir raunverulega
máli, það er tónlistin og það hvernig
hún hljómar.“
Watson hefur sagt sögu af því að
einu sinni hafi hann verið að taka
upp hljómsveit sem hugðist nota
mellotron, gamalt hljómborð, við
upptökur. Ekkert slíkt fannst og
þess vegna var mellotron-hermir í
tölvu keyrður. Hljómurinn, að sögn
Watson, var fínn. Og nú taka harð-
línumennirnir andköf …
Guðinn vínyll
Talið berst í framhaldinu að
geisladiskum og vínylplötum. Hinir
strangtrúuðu dýrka vínylinn sem
Guð væri en geisladiskar eru skilyrt
afkvæmi djöfulsins. Maður hefði
haldið að maður eins og Watson
væri nokkurs konar æðsti prestur í
slíkum efnum en því fer fjarri.
„Rómantíkin á það til að slá fólk
blindu,“ segir hann. „Tökum dæmi.
Ég á allar plötur Chuck Berry á
vínyl, ég safna þeim enda Berry
mikill meistari og mér finnst mjög
áhugavert að heyra hvernig tök
hann hefur á rokkinu. En það er al-
gjör hending hvernig hljómurinn er.
Jú, þegar vel tekst til er hann
mjúkur og hlýr en stundum er hann
algerlega hræðilegur. Ég verð að
segja að stundum tek ég geisladiska
fram yfir vínyl, þegar ég er að leita
að góðum hljómi. Slæmur hljómur
geisladiska var aðallega bundinn í
þessu fyrstu ár hans, þegar plöt-
urnar voru færðar yfir á það form
án þess að mikið væri pælt í því.
Það er einfaldlega ekki svo í dag.“
Eftir þessar mögnuðu yfirlýs-
ingar, sem ýttu sæmilega við stoð-
um greinarhöfundar, kveður Wat-
son með virktum. Leiðin liggur upp
í Fríkirkju, þar sem Lay Low á eft-
ir að halda áhorfendum í þægilegri
spennutreyju ljúfrar, nánast
draumkenndrar, kántrítónlistar af
gamla skólanum. Á meðan sat Wat-
son út í sal eins og stoltur faðir.
arnart@mbl.is
Geisladiskar eru ekki alslæmir
Morgunblaðið/Ómar
Reffilegur Watson minnti helst á enskan jarl þegar hann stillti sér prúðbúinn upp fyrir ljósmyndara Morgunblaðs-
ins. Fortíðin er honum að mörgu leyti hugleikin og gildir það jafnt um tísku sem tónlist.
ekki getuna til að koma því sem
þeir heyra í hausnum á sér niður á
band.“
Það var hins vegar ekkert svona
vesen á Lay Low okkar.
„Þetta gekk allt saman mjög vel,“
segir Watson. „Það eina sem krafð-
ist dálítillar vinnu var söngurinn.
Mér fannst Lovísa vera fullmikið
inn í sig í upphafi og það þurfti að
draga röddina út. En það gekk fyrir
rest.“
Heldur betur, og það er for-
vitnilegt að bera saman plötuna
nýju og fyrri plötu Lay Low, Please
Don’t Hate Me. Röddin á fyrstu
plötunni er til baka og nokkuð við-
kvæmnisleg en á nýju plötunni má
tilfinnanlega greina meira öryggi,
Lovísa stígur fram og slakar um
leið einhvern veginn á.
Hvítstrípaða rósin
Rósin í hnappagati Watson er
hiklaust platan Elephant með
White Stripes en þar sá hann um
takkana, var svokallaður vélamaður
eða engineer en Jack White, leið-
togi sveitarinnar, er titlaður upp-
tökustjóri. Platan kom út 2003 og
vakti rækilega athygli á sveitinni,
með tilstuðlan laga eins og „Seven
Nation Army“ og „I Just Don’t
Know What to Do with Myself“.
Færni Watson í hljómfræðunum er
mikil og ég nefni t.a.m. sveit Jon
Spencer, Heavy Trash, en hljómur
hennar er slíkur að það er engu lík-
ara en maður sé að hlusta á upp-
runalegu sjötommurnar sen Elvis
Presley gaf út á Sun merkinu á sín-
um tíma. Þessi „tíska“ ef svo mætti
segja er einkar áberandi í dag og
skemmst er að minnast frábærrar
plötu Sigurðar Guðmundssonar og
Einn af erlendum gestum Airwaveshátíðarinnar var Liam nokkur Watson, breskur upptökustjóri sem hefur verið að vinna hljómræn
þrekvirki undanfarin ár, m.a. með Detroit-rokksveitinni White Stripes. Watson stýrði og upptökum á nýjustu plötu Lay Low og skýr-
ir það veru hans hér. Forvitinn Arnar Eggert Thoroddsen settist niður með Watson á galtómum Thorvaldsen og hljómfræddist.
»Ég sé ekki mikinnmun, þannig, á því
að taka upp stafrænt
eða hliðrænt. Þetta er
ekki spurning um að
tilgangurinn helgi
meðalið heldur snýst
þetta fyrst og síðast
um að ná því fram sem
fólk vill fá fram – með
hverjum þeim aðferð-
um sem henta.
Á PLÖTU Lay Low má finna lög sem kalla fram
gamalt kántrí af mikilli list. Lagasmíðarnar, ásamt
hljóðvinnslu Watsons, færa hlustandann aftur í tíma
og til að undirstrika stemninguna var bakraddakór
fenginn í nokkur lög. En það var enginn venjulegur
kór.
„Ég vissi að við þyrfum að fara nýstárlegar leiðir
til að ná þessum áhrifum fram,“ útskýrir Watson.
„Venjulega vinn ég með gospelsöngvurum þegar ég
er að vinna bakraddir en sá hljómur var of tær, of
„góður“ eiginlega fyrir það sem við vorum að hugsa.
Mig langaði til að fá þessa gömlu tilfinningu sem
sönghópar eins og Jordanaires báru með sér. Það
var svo annar upptökustjóri, Clive Langer, góður fé-
lagi minn sem leiddi mig að fólkinu sem sá svo um
þetta. Og þetta virkaði vel; það eru svona hráir,
þægilegir „sungið með nefinu“ töfrar í bak-
röddunum og þær smellpassa inn í hljóðmyndina.“
Heimilislegu bakraddirnar
Heimilislegt Lovísa og Liam ásamt bakraddasöngvurunum sem koma fram á plötunni.
50 MenningVIÐTAL
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. OKTÓBER 2008