Skinfaxi - 01.11.1963, Blaðsíða 9

er hér ekki lengur um mikinn mun að
ræða.
Skálholtsskólinn á að sjálfsögðu fyrst
og fremst að vera íslenzkur, sprottinn upp
af íslenzkum þörfum þessara hættulegu
umbrotatímia, vélvæðingar landbúnáðar-
ins, flóttans úr sveitunum, upplausnar
gamalla menningarforma, síma, áætlunar-
bila, flugsamgangna. Nóg er af vanda-
málum. Tímarnir eru friðvana. Dvöl í lýð-
háskóla er næði, íhugunartími, nýtt og
gamalt getur tengzt saman og fótfesta
myndazt í straumi tímans. Danir og Norð-
menn eiga ekki að koma fram með neinar
ráðleggingar.
Leyfist mér að benda á, að fyrir daga
austnorræna lýðháskólans átti Island sinn
lýðháskóla, sem í þrengingum þjóðarinnar
bjargaði henni andlega. Leyfist mér að
benda á þýðingu ísilenzku kvöldvökunnar.
Þar var um að ræða skemmtun, fræðslu
og uppbyggingu fyrir alla á bænum. Þann-
ig var sambandið við fortíðina varðveitt.
Er of fast áð orði kveðið að segja, að
kvöldvakan hafi varðveitt Isliand frá glöt-
un? Er ég ferðaðist í sumar um Suður-
land, kom ég að Keldum, ég sá ekki að-
eins gamla skáiann frá tímum Snorra
Sturlusonar, ég varð gagnteknastur af
ioftinu frá 18. öld með sínum 7—8 tví-
breiðum rúmum. Þar kom fólkið saman
að iloknu dagsverki. Þar var rætt um dag-
inn og veginn, en um fram allt lesið, ævin-
týri í alþýðlegu formi, ísilendingasögurnar,
ef ti:l vill Ellikvæði eftir Jón Hallsson (í
Vísnabók), kvæði eftir Sigurð blind, allt
Var þetta geymt í afskriftum uppi á hillu.
^ienn lásu líka Passíusálmiana og Vídalíns-
Postillu. ... Ef þetta var ekki lýðháskóli
veit ég ekki hvað hann er. Samfélag um
Chr. Kold.
andleg verðmæti, veraldleg og kristileg.
Nú er kvöldvakan búin að vera á Islandi,
útvarp er komið og eitthvað er um amer-
ískt sjónvarp.
Endurreisn þess er var meginatriði
kvöldvökunnar, er það ekki Skálholtsskól-
inn? Athvarf á eirðarlausum tímum fyrir
æskulýð Islands, vígsla til samfélags um
andlega fjársjóðu ættjarðarinnar, verald-
lega sem kristilega.. Allir voru þátttak-
endur í kvöldvökum gömlu bæjanna, og
hver fékk sitt út úr þeim, samkvæmt ósk-
um og þörfum hvers og eins, sumir
skemmtun og dægrastyttingu, gamla
spennandi ísilendingasögu, aðrir létu upp-
byggjast af Vída'lín, margt í postillunni
SK1N fax i
9