Skinfaxi - 01.11.1963, Qupperneq 38

SKÚLI H. NORÐDAHL:
Norræna æskulýðsvikan
á Vallalýðháskóla í júní 1962
Þar var frá horfið frásögninni, að Oiov
Sandberg 'hóf framsöguræðu sína, sem
hann kallaði ,,Idoler eller tumregler“.
öðrum trú um að hann sé tökubarn af
gyðingaættum.
Þegar Andri féllir ástarhug til Barblin
dóttur kennarans, hálfsystur sinnar, fá
þau ekki að njótast þótt engin skýring sé
gefin á því.
Enginn bi;kar er tekinn frá þessum unga
og efnilega manni, sem heldur áfram að
vaxa með ógæfunni, unz hann mætir dauða
sínum með krafti ofurmennis.
Gyðingaskoðunin er eitt ægilegasta at-
riði leiksins og þeim mun ægilegra sem
það er sótt beint í ofboðsilegasta veruleika
mannkynssögunnar, gyðingaofsóknir Þjóð-
verja. Af eðlilegum ástæðum er ekki auð-
velt að flytja gasklefa inn á svið í leikhúsi,
en í þeim endaði það líf, sem s'lokknaði í
mijllj ónatali á stríðsárunum án þess að
mikill hluti mannkynsins breytti háttum
sínum í neinu. Þetta er veruleiki, sem virð-
ist undra fjarri hugum flestra íslendinga
og þeir vilja flestir losna við að hugsa um.
Þegar maður staldrar við að loknu leik-
ári og rifjar upp það helzta, sem fyrir
augu og eyru bar í leikhúsiunum, fer það
ekki milli mála, að þau hafa vaxið með og
af verkum sínum þannig að allir sann-
gjarnir leiklistarunnendur mega vel við
uma. Ólafur Gunnarsson.
Það er ekki auðvelt að rekja eða endur-
segja þetta gamansama erindi, og verður
því ekki reynt.
Líklega hefur hinn gamansami tónn orð-
ið til þess að varpa sérlega skýru ljósi á
það, hvernig þróun æskulýðsmálanna er á
hinum ýmsu Norðurlöndum. Finnski um-
ræðuhópurinn tók málið þeim tökum að
slá öllu upp í grín. Kom síðan í ljós við
frekari umræður, að æskulýðsvandamálin
eru ekki orðin jafn augljós og áþreifanleg
og að hugsanaheimur og lífshættir finnskr-
ar æsku er ekki komið á það stig múgsefj-
unar sem t. d. í Svíþjóð og Danmörku. Ef
flokka skyldi Norðurlöndin eftir því, hve
hin svokallaða ameríkanísering er langt
komin, er röðin sennilega: Svíþjóð, Dan-
mörk, ísland, Noregur og langsíðast Finn-
land.
„Ameríkanisering“ hefur verið kallað
það fyrirbæri, að auglýsingatækni og verzl-
unarmennska er orðið ráðandi um skö])un
umgengnis- og neyzlunorma í þjóðlífinu.
Vottur þess að framangreind röðun er
nærri sanni er hugsjónaviðhorf og hegð-
unarvenjur æskulýðs landanna og er æsku-
lýðsstarfið það sjóngler, sem sýnir það
Ijósast. Kjarni erindis 0. Sandberg var
spurningin um það, hvort hægt sé að
byggja æskulýðsstarfið á vissum þumal-
fingurreglum um boð og bann eða hvort
við verðum að lúta oki hinna auglýstu fyr-
irmynda og tízkufyrirbærum auglýsinga-
skrumsins. Fyrsta skilyrði til að ráða fram
38
SKINFAX I