Náttúrufræðingurinn - 2001, Page 70

3. mynd. Dreifing stöðva í árlegum stojhmœlingum botnfiska („togararall") í mars. -
Distribution of stations in annual ground fish surveys in March.
út um 600 togstöðvar og hefur verið togað
árlega á flestum þessara stöðva síðan, eða
16 sinnum að hámarki. Útbreiðslan er sýnd
sem meðalfjöldi lýsu á hverri togstöð 1985-
2000.
Kynþroskahlutfall (M) er notað til að
skilja á milli ókynþroska fisks og hrygning-
arstofns. Kynþroskahlutfall eftir aldri er
reiknað á grundvelli gagna sem safnað var
1972-1975, alls 686 aldursgreiningar á
kvömum, en kynþroskahlutfall eftir lengd er
metið á grundvelli 905 kynþroskagreindra
fiska. Beitt er svokallaðri „logistic“-jöfnu til
að lýsa þessum samböndum. Fastinn X50
sýnir lengd eða aldur við 50% kynþroska, en
fastinn b sýnir halla ferilsins:
Samband meðallengdar (L) og aldurs
(a) er einnig reiknað á grundvelli 686 kvarna
sem safnað var 1972-1975, og er beitt svo-
nefndu von Bertalanffy-vaxtarlíkani, en það
er almennt notað til að lýsa vexti fiska. í
þessu líkani eru það einkum tveir fastar sem
lýsa vexti fisksins, þ.e. L„ sem er fræðileg
hámarkslengd og K sem er mælikvarði á
vaxtarhraða:
Fœðugögn taka til 1000 lýsumaga sem
safnað var í mars, júlí og nóvember 1992, í
fjölstofnaverkefni Hafrannsóknastofnunar-
innar. Fæðuútreikningar felasl í því að
reikna a) skiptingu fæðunnar (% þyngd) í
helstu fæðuhópa, b) meðalmagn fæðu í
maga (í grömmum), c) meðalfjölda fæðudýra
í maga og d) meðalstærð (þyngd) bráðar,
þ.e. meðalmagn deilt með meðalfjölda.
Þessar stærðir eru reiknaðar með tilliti til
lengdarflokka (10-14,15-19,20-24,25-29,
30-39,40-49 og 50-59 cm).
Engar tölur eru tiltækar um eiginlega
stofnstærð lýsu, enda er slfk vitneskja
yfirleitt tengd því að viðkomandi stofn sé
nýttur til veiða og að gögnum sé safnað úr
afla, sem og að afli (fiskveiðidauði) sé veru-
legur hluti heildaraffalla. Á hinn bóginn
má nota gögn úr stofnmælingu botnfiska í
mars til að reikna stofnvísitölu, þar sem
148