Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1980, Page 22

Náttúrufræðingurinn - 1980, Page 22
saman eða sprungur fara að myndast efst ! hlíðum. Mikilvægt er að hatda skrá yfir allar at- huganir, scm gerðar eru við mat á snjó- flóöahættu, og þær spár, sem gerðar eru á grundvelli þeirra. A þann hátt einan er unnt að safna þeirri reynslu, sem er forsenda þess að snjóflóðaspár verði stöðugt markvissari. Á 12. mynd er sýnt hvernig skrá má hinar ýmsu athuganir á línurit. Mælt er sterklega með þvi að gögn verði skráð á þennan hátt þvi að þannig fæst yfirlit yfir þá veðurþætti, sem gætu gefið visbendingu um snjóflóöa- hættu á hinum einstöku athugunarstöðum. Athugun hefur þegar verið gerð á veður- þáttum þegar snjóflóðahrinur ganga yfir heilan landshluta. I ljós hefur komið að eft- irtalin vcðureinkenni marka yfirvofandi hættu á þurrum snjóflóðum í heilum landshlutum: 1. Vindátt er N til NA svo dögum skiptir. 2. Vindstyrkur fer vaxandi og nær 24 — 50 hnútum (6—10 vindstig, þ. e. frá stinn- ingskalda upp í rok). 3. Snjókoma er oftast mikil, frá 15 til 25 cm á sólarhring. 4. Lofthiti um frostmark eða vægt frost á veðurathugunarstöðvum. Hætta á kraþahlaufium eða rnjög votum flóðurn er hins vegar mikil þegar hitastig fer yfir frostmark og talsvert rignir i mikinn snjó. Aðdragandi nokkurra snjóflóða á íslandi Til fróöleiks munu nú talin upp nokkur snjóflóð, sem fallið hafa hér á landi síðustu hundrað árin, og drepið lauslega á veður dagana fyrir hlaupin. Fyrst mun greint frá þurrum flóðum og síðan votum (Megin- heimildir: Ólafur Jónsson: Skriðuföll og snjóflóð, 1958, og Veðráttan). Nokkur þurr flóð: 1. Snjóflóðið mikla á Seyðisfirði 18. febrúar 1885, úr Bjólfinum: Síðari hluta janúar tók að snjóa og hlóð niður snjó í þrjár vikur samfellt í N og NA hriðum og nokkru frosti. Flóð tóku að falla þegar 2. febrúar við Seyðisfjörð. 2. Snjóflóðið i Hnifsdal 18. febrúar 1910: Þorrinn var harður og snjóasamur og i febrúar gengu yfir stórhríðar svo vikunt skipti og hlóð niður fádæma snjó við Isafjarðardjúp og urðu miklar hengjur í fjallabrúnum móti S og SA. 3. Snjóflóðin við Siglufjörð og víðar 12,— 14. april 1919. Vikuna 5.— 12. april voru látlausar austanstórhríðar á Siglufirði og kyngdi niður feikna snjó. Flóð féllu einnig við Isafjörð og úr Bjólfinum við Seyðisfjörð. 4. Snjóflóðin á ísafirði og i Hnífsdal og ná- grenni 24. mars 1947: Talsverð snjókoma var framan af öllum marsmánuði, en þó sérstaklega 22.—23. mars, og var snjór þá orðinn meiri en menn mundu. 5. Snjóflóöahrina á Vestfjörðum og Mið- Norðurlandi í lok mars 1953: Siðla i niars geröi mikla snjóa víða um land. En að- faranótt 28. mars geisaði hvöss stórhríð um Vestur-, Norður- og Austurland með miklum fannburði. Undir morgun féll flóð úr Kirkjubólshlið austanvert viö botn Skutulsfjarðar. Sama dag skemmdi snjóflóð hitaveitu Ólafsfjarðar i Skeggja- brekkudal og skiðaskáli ísfirðinga eyði- lagðist i flóði. Snjóburðurinn og flóðin héldu áfram og t. d. féll flóð 2. april skammt frá Flateyri og olli spjöllum á kirkjugarðinum. Flóð féllu víða á Norð- urlandi. 6. Flóð úr Bjólfinum 27. mars 1967 á svip- uðum stað og 1885: Frá 22. mars hélst nær óslitin norðanátt með snjókomu og vaxandi vindi. Hinn 24. mars var NA strekkingur og hinn 25. mars N og NA stormur og rok. 7. Flóð viða á Vestfjörðum (Isafirði, Flat- eyri, við Önundarfjörð) 10. nóvember 1969: Hinn 8. og 9. nóvember var við- áttumikið lægðarsvæði milli Islands og Noregs. Vindur var N og NA um allt land með mikilli úrkomu frá Vestfjörð- um til Austfjarða. Viða var stormur 9. og 10. nóvember. 8. Flóð á Vestur-, Norður- og Austurlandi 11. —14. febrúar 1974: Vikuna á undan flóðunum var lengst af N og NA átt með snjókomu og frá 9.—13. febrúar var stórhrið. 276

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.