Náttúrufræðingurinn - 1980, Blaðsíða 13

um ef flóðin eru þurr. Loks stöðvast
snjórinn í snjóflóðstungunni.
Kraftar í snjóflóðum
Til þess að skýra nánar hættu af
völdum snjóflóða skal nú gerð grein
fyrir afli því, sem í þeim býr.
Snjóflóð falla með miklum þrýstingi á
hindranir, sem á vegi þeirra verða. Há-
marksþrýsting við slíkan árekstur má
meta á einfaldan hátt með líkingunni
p =l(pv2)/g, þar sem v er hraði og peðl-
ismassi snjósins. Þyngdarhröðunin er
g = 9.8 m/s2. Sem dæmi má nefna að sé
hraði 10 m/s og eðlismassinn p=300
kg/m3 má reikna með hámarksþrýstingi
3 t/m2. Þrýstiáraun í flóöum, sem
streyma niður hlíðar, getur verið 2—50
tonn/m2 og í kófhlaupum 0.2—10
tonn/m2 (7. mynd). Lóðréttur þrýsting-
ur ofan á hluti, sem flóð fer yfir, er frá
fjórðungi til helntings af þrýstiáraun við
beinan árekstur. A undan kófhlaupum
og hraðskreiðum þurrum flóðurn fer
þrýstibylgja í lofti, sem getur orðið 0.5
tonn/m2 i allt að 100 metra fjarlægð frá
frantbrún flóðsins. Þessi skyndilega
þrýstingsbreyting í lofti getur brotið
rúður og valdið lungnaskaða.
Af þessum tölum sést að snjóflóð
skella á hindranir með miklu fargi og
þegar haft er i huga að þessu átaki er
beitt skyndilega, verður ljóst hve eyði-
leggingarmáttur þeirra er gífurlegur.
Til frekari skýringar eru nefnd dæmi
um tjón af völdunt snjóflóða í Töflu II.
Sérstök athygli skal vakin á að jafnvel
mjög smá flóð geta verið hættuleg fólki.
Menn missa fótanna í minnstu snjó-
skriðum og geta dauörotast er þeir ber-
7. mynd. Þrýstiáraun þegar flóð skellur á hindrun getur oft orðið allt að 50 tonn á
fermetra. Þrýstingur ofan á hlut, sem flóð fer yfir, er frá 1/4 til 1/2 af fyrrnefndri áraun. Á
undan þurrum flóðum getur farið þrýstibylgja í lofti. (Frá Perla andMartinelli 1976).
267