Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1980, Blaðsíða 38

Náttúrufræðingurinn - 1980, Blaðsíða 38
hæsta mældist 50 sm, en flestar 20—30 sm; blaðbreidd 3—4 sm að jafnaði, en mest 5 sm. Ospin vex innan um hnéhátt birkikjarr í halli einu, sem nefnist Vidar- hraun, og við það. Meðan skógarhögg var stundað í hlíðinni, var venja að flytja við þangað í kesti. Hallið þarna er við læk spölkorn upp og út af Gests- stöðum, skammt innan við framhrun mikið úr fjallinu allgamalt. Talsverð skál er í fjallið þar, sem framhrunið á upptök sín. Stór, grár steinn, sem sést heiman frá bænum, stendur á hallinu innan við öspina. Aðalundirgróðurinn í kjarrinu er aðalbláberja- og bláberja- lyng, blágresi og hrútaberjalyng. Þegar farið var að skoða öspina, sagði hús- móðirin aö liklega hefði hún séð hana víðar í hlíðinni. Reyndist það síðar rétt, því Guttormur Pálsson skógarvöröur á Hallormsstað, fór í asparleit síðar um sumarið og fann þá öspina á öðrum stað í hlíðinni. Var ráðgert að girða og friða talsverðan kjarrblett með öspinni í Gestsstaðahlíð, en ókunnugt er mér um framkvæmdir. ÖSP í EGILSSTAÐASKÓGI Sumarið 1953 kom ég að Egilsstöðum á Fljótsdalshéraði. Sagði Sveinn bóndi mér þá frá því að einkennilegar hríslur hefðu nýlega fundist í skóginum og fylgdi mér á staðinn, en þar heita Hrís- hólar. Þann 11. júlí árið áður hafði Ingimar Sveinsson verið að svipast um eftir kúm, þegar hann heyrði undarlegt þrusk, varð forvitinn, gekk á hljóðið og fann sérkennilegar hríslur með titrandi lauf sem skrjáfaði og glampaði í gol- unni. Þetta var blæösp, sem nú hefur fundist á nokkrum stöðum á tveimur svæðum í skóginum. Þrjár stærstu asp- irnar mældust þá (1953) 4—5 m háar, og fjöldi ungplantna var að spretta upp af rótarsprotum umhverfis. Ekki kom þessi asparfundur algerlega á óvart, því að ferðamaður hafði nokkrum árum fyrr fullyrt að einhverjar hríslur (aðrar en birki) yxu í skóginum. Sigurður Blöndal skógræktarstjóri, áður skóg^rvörður á Hallormsstað, segir öspina vaxa á nokkurra hektara svæði í skóginum og vera beinvaxna, hæstu hríslur 6—7 m. Sigurður Blöndal segir greinilegan mun kvæma (staðbrigða) af íslenskri ösp, en samanburður hefur verið gerður í Gróðrarstöðinni á Hallormsstað. Aspir úr Gestsstaðahlíð laufgast fyrr á vorin og gulna fyrr á haustin heldur en asp- irnar úr Egilsstaðaskógi. Virðist Egils- staðaöspin seinni á sér og þurfa meiri hita til að laufgast. ÖSP I BREIÐDAL Um 1950 tóku menn eftir einkenni- legum hríslum innan um birki og lyng á tveimur stöðum í Jórvík í Breiödal. Sendi Hannes M. Þórðarson kennari mér sýnishorn haustið 1954 og reyndist vera um ösp að ræða. Sumarið 1955 skoðaði Nanna Guðmundsdóttir kenn- ari öspina og segir svo frá í bréfi: „Öspin í Jórvík er í brekku við gil skammt frá bænum og þar taldi fólkið 60 smá- plöntur, upp undir 30 sm að hæð. Þarna vars'tærri hrísla fyrirfáum árum, líklega tveggja metra há, en ekki óx hún bein. Mér sýndust plönturnar mundu vera miklu fleiri. Auk þess vex öspin annars staðar í Jórvíkurlandi, en þangað kom ég ekki. Heyrl hef ég að sumar plönt- urnar þar muni vera allt að metri á hæð.“ Þann 17. ágúst 1956 sýndi Svanbjört 292
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.