Náttúrufræðingurinn - 1958, Side 35

LANDSLAG Á SKAGAFJALLGARÐI
25
seemingly subjected to planation before the old valleys began to develop a
still liigiier age, Lower Pliocene or Upper Miocene seems most iikely. Such an
age has been assumed on pollenanalytical grounds for a moraine-like conglo-
merate at Hornafjörður (8).
In seeking an explanation of Miocene glaciations in Iceland we remark first
that according to the paleomagnetic studies of the last years the latitude of
Iceland has not changed detectably since the oldest moraines were laid down
(6). In some countries, as France and Australia, it lias been found that latitude
has not changed since the Miocene (9). Secondly, for the latitude ol' Iceland,
65°, the average annual temperature is now -h 5° C, while for Iceland it is
10° higher because of the effects of the Gulf Stream. If in the late Miocene
global temperature was 5° C iiigher than now (some estimates give 3—5° C),
and if the Gulf Stream did not effect the climate of Iceland the annual temp-
erature would have been 0° C, and sufficient humidity would have led to glaci-
ations.
Ingólfur Daviðsson:
Pálmar
Fáeinir pálmar eru ræktaðir innan liúss hér á landi. Okkur þvkja
þeir tilkomumiklar stofuplöntur, og eru þeir þó aðeins svipur hjá
sjón hér úti á íslandi. En allmargir íslenzkir farmenn og ferða-
menn hafa séð hin reisulegu pálmatré í heimkynnum sínum, suð-
ur í heitum löndum. Þar eru pálmarnir mjög mikilvægir fyrir
milljónir manna. í hitabeltinu hafa heilar þjóðir að mestu lifað
á pálmunum öldum saman. Pálmarnir veita skugga fyrir brenn-
andi hitabeltissólskininu í eyðimerkurvinjunum, þar sem fá önnur
tré þrífast, þeir gefa af sér æta ávexti, smíðavið, trefjar til vefn-
aðar í fatnað, hatta, mottur o. s. frv. Úr pálmum er unninn sykur,
olíur og fleiri verðmæt efni. Tíundi hver maður í víðri veröld
tyggur betel, sem er nokkurs konar hitabeltis tóbak, gert að miklu
leyti úr ltnetum betelpálmans. Pálmavín er haft til drykkjar.
Til pálmaættarinnar teljast tólf til fimmtán hundruð tegundir
trjáa, vafningsviða og runna. Bolur pálmanna er grannur og greina-
laus og ber krónu tiltölulega fárra, en mjög stórra laufblaða í topp-