Náttúrufræðingurinn - 1935, Qupperneq 29

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
17
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Þegar skúmurinn drepur fugla
sér til matar.
Skúmurinn (Catharacta, skua skua) er mjög harðvítugur
fugl, hvatur á flugi, óragur og ötull til veiða. Hann lifir milcið
á allskonar fiski, en stundum hefir hann það til að drepa fugla
sér til matar. — Það vill nú svo vel til, að eg er þessum málum
all-kunnugur, hefi nefnilega alla æfi mína (60 ár) átt heima
hér í Lóni. En svo háttar hér til, að stórt lón er rétt við bæinn,
og er á því fjöldi fugla, enda er dálítið æðar- og andavarp í
hólmum í lóninu. Og í dálítilli fjarlægð (ca. 15 km.) verpir
skúmurinn; kemur hann því oft hér á lónið til að veiða fugla
sér til matar, einkum frá því í byrjun maí til júlíloka og ein-
stöku sinnum í ágúst. Eg hefi haft hirðing varpsins á hendi í
allmörg ár, og því hefi eg oftar en eg kann að greina frá, séð
aðfarir skúmsins í þessum veiðiförum hans, og — ef svo mætti
að orði komast — oft bjargað fugli úr klóm hans, hefi líka oft
tekið bráð hans dauða, ýmist að honum lifandi eða dauðum,
því allmargir eða flestir þessir morðingjar hafa fyrr eða síðar
orðið að falla fyrir skotum mínum eða annara. — Allt það sem
eg því segi um skúminn í eftirfarandi línum er því byggt á eigin
athugunum og reynslu liðinna ára.
Rétt tel eg að geta þess hér, að einstöku veiðibjalla (Larus
marinus) drepur andir sér til matar, mest hávellur, og fer þá
nákvæmlega eins að og skúmurinn, og má þar til sanns vegar
færa, að ,,margt er líkt með skyldum“. Eftirfarandi lýsing á
drápsaðferð skúmsins á því einnig við að þessu leyti um svart-
bakinn. En vissu hefi eg fyrir því, að skúmurinn hefir drepið
sér til matar þessar fuglategundir: Æðarfugl, grænhöfðaönd,
rauðhöfðaönd, duggönd, hávellu, litlu toppönd, hrafnsönd, urt-
önd og flórgoða (sefönd).
I.
Áður en byrjað er að lýsa drápsaðferð þessa víkings, virðist
mér nauðsynlegt að benda á nokkur atriði til þess að þeir, sem
engin kynni hafa af skúmnum af eigin sjón og raun, né heldur
2