Náttúrufræðingurinn - 1935, Page 31

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
19
iiiiimimmmiimiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiimiiiiiimmmiiimimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiMii
an, því fuglinn fleygir sér oftast niður á vatn ,eða sjó. Þá rennir
skúmurinn sér að honum, en fulginn kafar óðara. Séu fleiri fugl-
ar þar nærri, rennir skúmurinn sér að öðrum og svo koll af kolli;
aðal-útkoman verður þá sú, að skúmurinn rennir sér nær aldrei
að sama fuglinum hvað eftir annað. Þessi eltingaleikur nær oft
yfir talsvert svæði, því fær hver fugl nokkurn tíma til að draga
andann í hvert sinn sem hann kemur upp, enginn þeirra þreyt-
ist því til muna, og skúmurinn kemst aldrei í drápsfæri. Þetta
á aðeins við þegar svo djúpt vatn er þar sem leikur þessi er
háður, að skúmurinn missir sjónar á fulgunum er þeir kafa; sé
aftur á móti svo grunnt, að skúmurinn geti alltaf eygt sama
fuglinn, fylgir hann honum stöðugt eftir, og verður þeim leik
lýst síðar. Það er því áríðandi fyrir skúminn að geta einangrað
einhvern fuglinn, þá er veiðin vissari og fljótteknari. Þetta gera
líka sumir skúmarnir, beztu veiðifuglarnir auðvitað, oft, þegar
í byrjun eltingaleiksins.
Rétt er að geta þess hér, að ef fugl sá, er skúmurinn hefir
einangrað, getur kafað upp að landi, þá er honum borgið, að
minnsta kosti hefi eg aldrei séð skúm ráðast á áðurnefndar
fuglategundir uppisitjandi, en hvað hann kann að gera við
smærri fugla, t. d. ósjálfbjarga unga, læt eg ósagt, get vel trú-
að honum til þess að drepa þá á landi ef svo ber undir.
III.
Þegar skúmurinn hefir einangrað fugl, sem kafar á djúpu
vatni, er aðferðin sú, að jafnskjótt og íuglinn hefir stungið sér,
þá flýgur skúmurinn dálítið í loft upp og sveimar þar fram og
aftur. Þegar hann svo sér fulginn koma upp, rennir hann sér
óðara að honum, og þá kafar fuglinn óðara; fer svo nokkrum
sinnum, en brátt tekur fuglinn að þreytast og mæðast, þarf þá
að koma oftar upp en í byrjun, kafar því alltaf því styttra og
grynnra sem köfunum f jölgar, og loks svo grunnt, að skúmurinn sér
stöðugt hvað honum líður, og þá fylgir hann fast á eftir fugl-
inum, ýmist flögrandi fast við yfirborðið eða syndandi; eins fer
hann að strax í byrjun, ef hann bara sér alltaf til sama fugls-
ins. Að lokum er fugiinn orðinn svo móður, að hann getur eigi
lengur kafað, og þá hremmir skúmurinn hann.
2*