Náttúrufræðingurinn - 1949, Blaðsíða 22

14
NÁTTÚRUFRÆÖINGURINN
Mnlar.sUil i Rauðhólsgryfjunni •/. júli 1948. T.illa slúlkan bendir á grágrýlishniillung,
faslan i gjallinu. Leirslettur sjáist efsl til hœgri. — Guðm Kj. Ijósm.
þau er lausagrjótið með hvössum brúnum eða lítið citt slævðum
og aðeins ai jökli. Hnullungapriir í Rauðhól eru alveg sams konar og
í holtinu neðan strandlínunnár, hvorir tveggja rækilega ávalaðir,
jn a£ ýmsum stærðum. Hnullungarnir í hólnum sanna, að linull-
ungadreifin er ekki einskorðuð við lioltið, heldur liggur þaðan á-
fram inn undir hraunið. Þaðan hlýtur þeim að hafa gosið upp, urn
leið og lióllinn myndaðist. Eg hef fundið meira en tíu al jjess konar
steinum í liólnum, nokkra fasta í malarstálinu, en fleiri lausa niðri
í gryfjunni, þar sem verkamennirnir höfðu skilið þá eftir eins og
hvern annan.úrgang. Margir þessara steina eru eitthvað á stærð við
mannshöfuð, en sumir minni, og hinir stærstu voru svo þungír, að
erfitt var einum manni að velta þeim á jafnsléttu.
Snemma vors 1941 tók ég fyrst eftir bæði hvíta leirnum og grá-
grýtishnullungunum í rauðamölinni, og gætti hnullunganna meir
jrar, sem þá var verið að grafa, norðan í. hólnum, en í nýjasta stál-
inu. Enn má þó fljótlega finna nokkra, og leirsins gætir nú mjög
víða í gjallbökkunum.
Það er mjög eftirtektarvert, að allir þessir aðkomusteinar (xenó-
lí'.ar) í gjallhólnum virðast komnir mjög grunnt að. Leirinn er, eins
og fyrr segir, úr liinu næsta undirlagi hólsins, og hnullungarnir