Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1949, Blaðsíða 20

Náttúrufræðingurinn - 1949, Blaðsíða 20
12 NÁIT ÚRUFRÆtílNGURINN helluhraunið í ytri barmi hinnar hringmynduðu malargryfju. Uppi á stabbanum vottar enn fyrir botni gígskálarinnar, sem áður var getið, í austanverðum hólnum. Þar suður af er malargryfjan nú dýpst. Þar nær hún niður úr rauðamölinni svo að sér á undirlag hennar neðst í stálinu. Ætla mætti, að undirlag gervigíga væri jafnan hraun, sama hraun- ið sem lagði til efnið í gíghólinn, meðan það var enn ekki að fullu storkið. En svo er ekki um Rauðhól. Að minnsta kosti þar, sem grafið liefur y'erið h'ður iir honum, hvíldi liann á sjávarmyndunum, leir og sandi, sem hvergi sér niður úr í gryfjunni. Þessi sjávarlög ná frá gryfjubotni um mannhæð upp eltir stáli'nu suður og suð- austur af stabbanum (merkt X á teikningunni). Þau hafa nokkuð haggazt , sem sízt er að furða, í eldganginum. Þó liggur sandurinn yfirleitt ofan á leirnum, og mun svo hafa verið uppliaflega, en þunn leirlög eða Ieirlinsur eru j)ó einnig milli sandlaganna. Leirinn er ljósblágrár að lit og svo mjúkur og ]>jáll, að auðveld- lega má hnoða hann og klípa sundur milli fingra sér. Hann er ólag- skiptur, og finnst ekki til sandkorna í honum. Sandurinn er einnig mjög laus í sér, allur smáger og með heldur ógreinilegri lagskipt- ingu. Enga steinvölu lief ég fundið í sandinum. En aftur á móti er hann talsvert mengaður skeljábrotum og jafnvel heilum skcljum. Allt er ]>að skeljar af sjódýrum. Langmest bar |)ar á kræklingi (Mytilus edulis) og öðu (Modiola modiolus), en auk jaess fundust: smyrslingur (Mya íruncata), kletta- doppa (Litorina rudis), þangdoppa (L. obtusata), nákuðungur (Pur- jmra lapillus), beitukóngur (Buccinum undatum), hrúðurkarlar (Balanus sp.) og mosadýr (Bryozoa). Loks ltef ég enn fundið tvo beinbúta (annan neðraskoltsbe'n úr liski?). Allar Jiessar dýrategundir eru enn algengar í Eaxaflóa, og bendir J>að til ]>ess, að sjór hafi verið fulllilýnaður eftir ísaldarlokin, jaegar j>ær lifðu. Margár af skeljunum voru samlokur, og kítínlagið tolldi enn á mörgum. -Af livoru tveggja má ráða, að dýrin hali lifað þarna um það leyti, er sandlögin mynduðust, en ekki velkzt lengi dauð í l'jörum né á sjávarbotni. Flestar hinna stærri skelja eru brotnar, klemmdar saman undir fargi liraungjalIs ns á hinum lausa sandi, en brotin liggja saman. Yfir þessari sjávarmyndun liggur elni hólsins sjáífs: gjall og klepr. ar, eins og áður getur. En innan um þetta gosgrýti er tvenns konar ívaf af allt öðru tagi: hvítir leirkögglar og grágrýtishnullungar.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.