Náttúrufræðingurinn - 1949, Page 26

18
N ÁTT Ú RUFRÆfi 1N G U R TN N
5
N
(í rágrý tisgrun n u rinn
stráður grettistöku m
Sjávarsandur
Hraun og hólkjarninn
éWM- Gjall
Snið frd suðri til nnrðurs gegnum Rauðhól (óskertan af malarndmi) og nrrstu jarðlög
3. í ísaldarlokin, sennilega fyrir fullum tíu þúsundum ára, bráðn-
aði jökullinn. En grágrýtisklappirnar bera minjar lians æ síðan. Þær
eru allar rispaðar í stefnu til norðvesturs, út á Faxaflóa, og víða
þaktar jökulruðningi, j). e. leir og grjóti, sem jökullinn ýtti eða bar
fram í botnlagi sínu.
4. Um jrær mundir, er jöklarnir bráðnuðu, hækkaði í sjónum, og
tiltölulega skömmu eftir að Hvaleyrarholt varð örísa, dýpkaði svo
á því, að aðeins örmjótt eiði tengdi það við Ásfjall og meginlandið.
En síðan tók landið aftur að rísa úr sjó. Svo langt upp, sem sjór náði
til, skolaðist leirinn burt úr jökulruðningnum og barst lil hafs. En
stórgrýtið lá eftir, velktist þó í briminu og varð að lábörðum hnull-
ungum, sem sums staðar hafa kastazt upp í kafnba, er sýna, að Jaar
hefur sjávarborðið legið um liríð. Gleggstur er efsti hnullunga-
kamburinn, um 30 m yfir nú.verandi sjávarmáli, í suðurhalla holts-
ins (sjá teikn.), en norðan í holtinu hefur brimið klappað hjalla í
fast berg í sömu hæð. Meðán sjávarborðið lá enn hátt uppi í brekk-
um holtsins og öldurnar jaógu af javí jökulleirinn, settist til gráleit
eðja ;í sjávarbotninn sunnan undir javí og fal Imullungalag eða
-kamb, sem j>ar hal'ði áður myndazt (að öllum líkindum meðan sjór