Náttúrufræðingurinn - 1954, Síða 15

VlRUSARNIR OG FRUMGRÖÐUR JARÐARINNAR
157
hitastig markaði stefnu þróunarinnar. Sameindirnar urðu stærri og
stærri, og sumstaðar mynduðust kvoðukenndar (kolloidai) upplausn-
ir. í þeim mynduðust fyrir áhrif gagnstæðra rafhleðslna, örsmáar
agnir, samsettar af mörgum sameindum, en í yfirborði slíkra agna
koma til skjalanna alls konar nýir og mikilvægir eiginleikar, sem
eðlisfræðingar nútímans eru ennþá önnum kafnir við að rannsaka.
Þarna í þessu umhverfi á fyrsti sjálfhvata gerhvatinn að hafa
myndazt, kolefnissamband, sem við nú á dögum myndum kalla líf-
rænt, en hefur auk þess þann eiginleika að geta endurnýjað sjálft
sig. Yæri þá þarna komið fyrsta genið. Næst myndast hópar af gen-
um, þ. e. frumbjarga virusum, en siðan með ofurlítilli viðbót af eggja-
hvítu eins konar sjálfstæðir litningar. Slíkir óháðir litningar myndu
samsvara frumstæðustu gerlum, eins og við þekkjum þá i dag. Og
stöðugt koma ný og ný afbrigði og náttúran velur úr. Meira af eggja-
hvítuefnum kemur til skjalanna. Hjúpurinn um kirnissýrusambönd
vírusanna vex, það myndast frymi, og genin dreifast með litninu út
um það. Þarna höfum við gerlana og blágrænu þörungana. Síðan
greinist litnið frá fryminu og sezt að í kjarnanum, og þá höfum við
fengið fullskapaða jurta- og dýrafrumu. fJr því er leiðin opin til
æðri lífvera, samkvæmt viðurkenndum kenningum um þróunina.
Áður en blaðgrænan kom til sögunnar, var ekki um aðra leið til
orkuöflunar að ræða, fyrir hinar frumstæðu lifverur, en efnabreyt-
ingar eins og þær, sem brennisteins- og saltpétursgerlarnir nota enn
þann dag í dag. Þessi orkuvinnsla er mjög hægfara, samanborið
við orkuvinnslu blaðgrænunnar úr sólarljósinu. Það er því sennilegt,
að hraði þróunarinnar hafi aukizt til stórra muna við tilkomu blað-
grænunnar, en það mun hafa verið í grænu gerlunum og blágrænu
þörungunum, sem hvin varð fyrst til.
Þetta var nú í meginatriðum ein af þeim myndum, sem menn
hafa gert sér af sjálfsköpun lifsins hér á jörð. „Generatio aequivoca"
uppvakin ennþá einu sinni. Kenningin er ekki sett hér fram sem
neinn óvéfengjanlegur sannleikur, heldur aðeins til þess að sýna,
hversu raða má saman þessum brotum þekkingar okkar á náttúrunni
og gera úr þeim sköpunarsögu, sem ekki gerir ráð fyrir neinum yfir-
náttúrlegum aðila. Veikasti hlekkurinn í þessari röksemdakeðju er
auðvitað genið, þessi sjálfhvata gerhvati, sem skapar alltaf nýjan
gerhvata eftir sinni eigin mynd. Sköpun þessa gens er stærsta og
merkasta sporið í þróunarsögunni, miklu mikilvægara en sköpun
mannsins. Mætti því gjarnan skrifað standa: „Og guð skapaði genið
í sinni mynd.“