Samvinnan - 01.04.1970, Page 54

Þröstur Ölajsson jlytur ávarp
jyrir utan ÞjóðleikhúsiÖ, áöur
en áskorunin var afhent NorÖ-
u rlandaráði.
Sigurður A. Magnússon:
Tvser litlar dæmisögur
Bandarisku stúdentarnir sýna
fjöldamorð i Vietnam á Hótel
Loftleiðum.
íIILEp ? :
▼fX
sína. Þeir settust að sumbli og hófu að kyrja
,,Malakoff“ og „Ólaf liljurós“. Stóð sú gleði
lengi nætur með miklum innbyrðis vinahót-
um gestgjafanna, sem virtust því fegnastir
að vera lausir við hina erlendu gesti með
sínar annarlegu hugmyndir um samábyrgð
mannkynsins og samstöðu stúdenta allra
landa í baráttunni gegn kúgun og morðæði.
Mér virðist þessi litla saga dæmigerð um
íslenzk viðhorf við þeim vandamálum, sem
nú brenna heitast á mannkyninu. Hinsveg-
ar hefði ég varla farið að rifja hana upp hér
nema vegna þess að hún varð óvart undan-
fari annarra viðburða, sem varpa enn skýr-
ara ljósi á ástandið hérlendis með tilliti til
almennrar upplýsingar um heimsmálin og
þeirrar einangrunarstefnu sem rekin er af
fjölmiðlum landsins.
í tilefni af þingi Norðurlandaráðs i
Reykjavík undirritaði hópur íslendinga á-
skorun um Víetnammálið og sendi hana
þinginu. Áskorunin hljóðaði svo:
1. Með hliðsjón af því, að sœnska ríkisstjórnin hefur
þegar viðurkennt stjórn Norður-Víetnams og tekið
upp stjórnmálasamband við hana, eru það eindregin
tilmæli okkar að Norðurlandaráð skori á aðrar ríkis-
stjórnir á Norðurlöndum að fara að dæmi hennar og
gera nauðsynlegar ráðstafanir til að koma á stjórn-
málasambandi og eðlilegum samskiptum við Norður-
Víetnam. Það yrði raunhæft skref í þá átt að draga
úr alþjóðlegum viðsjám og stuðla að því að rígskorð-
aðar valdablakkir stórveldanna riðlist en í staðinn
þróist eðlileg og fordómalaus samskipti allra þjóða
heims í anda stofnskrár Sameinuðu þjóðanna.
2. I annan stað eru það eindregin tilmæli okkar, að
ríkisstjórnir Norðurlanda sjái sóma sinn í því að slíta
stjórnmálasambandi við stjórnina í Saígon, sem
styðst ekki við fylgi meirihluta Suður-Víetnama, og
veita í þess stað viðurkenningu bráðabirgðabyltingar-
stjórn Suður-Víetnams, sem vinnur að því að losa
landið undan erlendum yfirráðum og koma á inn-
lendri stjórn, sem njóti trausts og fulltingis meirihluta
þjóðarinnar. Með slíkri viðurkenningu væri stigið
mikilvægt skref í þá átt að binda enda á það ófremd-
arástand, sem ríkt hefur í Suður-Víetnam hálfan
annan áratug, og koma þar á friði sem veiti þjóðinni
tóm til að reisa land sitt úr rúst eftir margra ára
gereyðingarstríð. í þessu sambandi væri æskilegt, að
ríkisstjórnir Norðurlanda tækju upp viðræður við
bráðabirgðabyltingarstjórnina um efnahagsaðstoð og
aðra nauðsynlega hjálp til að koma landinu á réttan
kjöl.
Meðal annars, sem bar til tíðinda í Reykja-
vík í öndverðum febrúarmánuði, var heim-
sókn 177 háskólastúdenta frá ýmsum fylkjum
Bandaríkjanna sem höfðu hér tveggja
daga viðdvöl á leið sinni til Danmerk-
ur. Þeir héldu áfram för sinni 5. febr-
úar, en kvöldið áður efndi Stúdentafélag
Háskólans til kveðjusamsætis fyrir þá á
Hótel Loftleiðum. Var svo ráð fyrir gert,
að hvor hópur skemmti hinum með þeim
hætti sem bezt þætti við eiga, til dæmis
með kynningu á einhverju markverðu úr
lífi eða menningu heimalandsins.
Þegar bandarísku stúdentarnir tóku til
við sinn þátt dagskrárinnar, mun ýmsum
hinna íslenzku gestgjafa hafa brugðið eigi
alllítið, því að gestirnir gerðu sér lítið
fyrir og settu á svið leikþátt, sem einkum
var fólginn í látbragðsleik, um hernað og
fjöldamorð Bandaríkjamanna í Víetnam.
Komu þar meðal annarra við sögu banda-
rískir auðkýfingar og herforingjar, sem
skiptust á að hrópa í síbylju „Power“ (vald)
og „Profit“ (gróði). Einnig bar fyrir augu
friðsamt fólk við sáningu, sem skyndilega
var stráfellt af sveit bandarískra vélbyssu-
hermanna, en stríðshetjunum var að sjálf-
sögðu vel fagnað við heimkomuna af auð-
kýfingum og hermöngurum. Hinsvegar risu
Víetnamarnir upp frá dauðum, þegar banda-
ríska morðsveitin var á bak og burt, og héldu
áfram að sá í akur sinn. Þessi magnaði lát-
bragðsleikur hafði djúp áhrif á viðstadda,
en bandarísku stúdentarnir kváðu svipaðar
sýningar vera daglega viðburði á götum og
gatnamótum um gervöll Bandaríkin.
Eftir leikþáttinn urðu nokkrar umræður,
og höfðu bandarísku gestirnir hug á að
kynnast viðhorfum íslenzkra stúdenta við
Víetnamstríðinu, en forráðamönnum gest-
gjafanna mun ekki hafa hugnazt slíkar
umræður, svo þeir gripu til þess ráðs að
taka hljóðnema úr sambandi og vísa þeim
sem hug hefðu á umræðum í annan sal.
íslenzki þátturinn í dagskránni var hins-
vegar af rammþjóðlegum toga: glíma (með
enskum skýringum), rímnasöngur og þjóð-
dansar.
Gestirnir tíndust brátt í bólið, og þá fyrst
var sem íslenzku stúdentarnir tækju gleði
Undir þessa áskorun skrifuðu eftirtaldir
47 einstaklingar:
.J
Arni Björnsson cand. mag.
Arni Böðvarsson cand. mag.
Ásgeir Blöndal Magnússon cand. mag.
Atli Heimir Sveinsson tónskáld.
Baldur Óskarsson formaður Sambands ungra fram-
sóknarmanna.
Baldur Óskarsson rithöfundur.
Benedikt Davíðsson formaður Sambands byggingar-
manna.
Björn Stefánsson hagfræðingur.
Böðvar Guðmundsson menntaskólakennari.
Eðvarð Sigurðsson formaður Verkamannafélagsins
Dagsbrúnar.
Einar Bragi formaður Rithöfundasambands íslands.
Elías Jónsson formaður Félags ungra framsóknar-
manna í Reykjavík.
Geir Vilhjálmsson formaður stúdentafél. Verðandi.
Guðjón Jónsson formaður Félags járniðnaðarmanna.
Hallfreður Örn Eiríksson cand. mag.
Hannes Pétursson skáld.
Haraldur Ólafsson dagskrárstjóri Ríkisútvarpsins.
Haraldur Sigurðsson bókavörður.
Haraldur Steinþórsson, varaform. Bandalags starfs-
manna ríkis og bæja.
Helga Bachmann leikkona.
Helgi E. Helgason formaður Félags ungra jafnaðar-
manna í Reykjavík.
Hringur Jóhannesson listmálari.
54