Andvari - 01.07.1960, Qupperneq 38

132
ÖRNÓLFUR THORLACÍIIS
aNbvaiíi
byggja Ástralíu, nema hvað hann var
nuin stórvaxnari — stærri en nútíma-
rnenn gerast. Eugen Dubois var maður
mjög sérvitur. Einhverra ástæðna vegna
geymdi hann bein Wadjakmannsins í
kistu sinni, og sýndi þau engum fyrr en
1921. Nú hugsa menn sér helzt, að
maðurinn sé forfaðir Ástralíumanna, eða
nákominn stofni þeirra.
Á árunum 1891—1892 gróf Dubois
upp við bakka Sólófljóts á Jövu manns-
tönn, höfuðkúpu, lærbein og seinna tvær
tennur til viðbótar. Elann lýsti brotun-
um árið 1894 og gaf manninum nafnið
Pithecanthropus erectus, binn upprétti
apamaður. Apamaðurinn frá Jövu hafði
langt og lágt böfuð og stóra beinbrún
yfir augum, líkt apa. Heilabúið var miðja
vegu milli heila manns og mannapa að
stærð: 800—1000 rúmsentímetrar. Nú-
tíma Evrópumaður hefur að meðaltali
1500 sm3 heila (karlmaður), stóru mann-
aparnir hæst um 600 sm3, og hálfmenn-
irnir höfðu ámóta eða lítið eitt stærri
heila. Af gerð lærbeinsins var auðséð, að
JövumaÖurinn hefur gengið uppréttur.
Margir drógu túlkanir Dubois á stein-
gervingum þessum í efa, bentu til dæmis
á, að engin sönnun væri fyrir, að lærlegg-
urinn og hauskúpan væri úr sömu skepnu,
og tennurnar væru kannski úr hinni
þriÖju. Aðrir töldu beinin úr forsöguleg-
um gibbonapa.
Sérvizka Dubois varð heldur ekki til
að auka á traust manna. Hann var fast-
heldinn á beinasafn sitt. Eins og að
framan er sagt, gerði hann til dæmis
lengi ekki grein fyrir Wadjakfundinum.
1 Iann flíkaði ekki heldur beinum Jövu-
mannsins. Að þrjátíu árum liðnum, árið
1923, opnaði Dubois loks allar beinakist-
ur sínar. Þá fundust smám saman í þeim
ýmis bein Jövumanna, sem hefðu flýtt
viðurkenningu heimsins á apamanninum
að mun, ef Dubois hefði nokkrum sýnt
þau.
Enn voru samt stöku menn í efa,
fannst gangur málsins fullótrúlegur: Du-
bois tilkynnir heiminum, að hann sé á
leið að finna apamanninn, steðjar til Jövu
og grefur skepnuna upp að bragði! Þar
við bætist, :, j Dubois sjálfur missti á elri
árum sínum trúna á mennsku skjólstæð-
ings síns, apamannsins, taldi hann út-
dauðan gibbonapa, eins og margir ætluðu
í upphafi. Við þetta sat, þar til von
Koenigswald, sem nefndur er hér að
framan í sambandi við tröllafundi á Jövu,
fann nýjar leifar Pithecanthropus á bökk-
urn Sólófljóts. Þessir nýju fundir sviptu
burt öllum efa um tilvist apamannsins
á Jövu.
Lögin við Sólófljót, þar sem apamenn-
irnir hafa fundizt, eru frá kvartertíma-
bili — frá miðju pleistósenskeiði, eða
um 3—400 þúsund ára gömul.
Pekingma3urinn.
Skömmu eftir 1920 leituðu sænskir
vísindamenn steingervinga í kínverskum
jarðlögum frá miðju pleistósenskeiði.
Þeir rákust meðal annars á tvær tennur
manns eða apa, sem þeir fengu í hendur
Davidson Blaclc, líffærafræðingi í Peking-
Seinna kom þriðja tönnin í ljós. Af þess-
um þrem tönnum þóttist Davidson Black
geta lesiÖ, að eigandi þeirra hefði fremur
verið maður en api og gaf honum nafnið
Sinanthropus pekinensis, hinn kínverski
rnaður frá Peking. Auk tannanna þriggj3
hnigu þau rök að tilveru apamannsins,
að ýmis nrerki sáust þess á beinum dýra
í sömu jarðlögum, að dýrin hefðu falbð
af mannavöldum. Auk þess fundust i
lögunum frumstæð steinverkfæri.
Möi'gu m þótti Davidson Black tefla a
tæpasta vað, er hann skilgreindi nýja
manntegund og gaf henni vísindalegt