Andvari - 01.07.1960, Page 61

andvam
BHYNjómm pétujxsson
155
Ví>r jarðnæðislaus menntamaður, og al-
l’ingi var honum lokað af þeim ástæðum.
Honum farast svo orð um skiptingu Víði-
Yallabúsins í bréfi til Jóns bróður síns 22.
september 1842: „Ef þið skiptið, þá
ánafnið þér mér einhver 10 hundruð í
jörð, til þess ég geti orðið alþingismaður
ef einhver vill kjósa mig, en ég lofa þvi
aftur, að ég skal ekki hafa þá ánöfnun
hl nokkurs annars en til þcssa. Það er
sosem sjálfsagt, að láta móður okkar hafa
Petta litla, sem til er, til fullkominna um-
ráða meðan hún lifir, en ég held fyrir
Ijað, að hezt væri að skipta því pro forma.
læt ykkur samt öldungis um að ráða
því. En þá verð ég þó að hiðja þig, að
tnoðir okkar gefi mér undireins — að
oafninu til — 10 hundruð i jörð, og vcit
e8 þó varla hvort það mundi koma nógu
snenima til fyrstu alþingiskosninga, því
Sjöfin verður að vera tveggja ára gömul,
en arfur ekki.“ Um vorið 1843, hinn 16.
ma>, skrifar Brynjólfur Jóni bróður sínum
enn og tjáir honum, að hann hafi mikinn
jU8 a að komast á þing. „Mér er það full-
'Omin alvara,“ segir hann, „að ég vildi
með öllu móti reyna til að verða fulltrúi
^nna í fyrsta skipti. Það er óvíst hvort
Peh' láta kjósa fulltrúa í haust eða ekki,
en það sýnist vera orðið mikils til of seint.
8 verð nú að biðja þig fyrir hvern mun,
c shu Jón, að láta mig koma á kjörskrárn-
aj t Skagafjarðarsýslu, og til þess þarf
e ki annað en gefa sýslumanni til vitund-
ar> eg hafi fengið 10 hundruð í tiltek-
tnni jörð í arf eftir föður. Eg gjöri mér
. sönnu litla von um, að eg verði kjör-
llm, því cg hef engan kosningarmann til
aj t;>la mínu máli, . . . en eg vil þó ekki
ilt<> neitt eftir liggja, því eg er sannfærður
llm, að íslendingar eiga ekki völ á mörg-
'm> sc>n þeim væri hæfaii til fulltrúa cn
e8> þó eg á hinn bóginn viðurkenni van-
matt minn."
IhynjoK ur Pétursson var ekki í neinum
vafa um pólitíska hæfileika sína og datt
ekki í hug að tala við bróður sinn með
einhverju uppgerðarlítillæti. Hann óttað-
ist mjög, svo sem víðar kemur fram í hréf-
um hans, að þingmenn þeir, er yrðu valdir
á fyrsta alþing íslendinga, við þau skil-
yrði til kosninga og kjörgengis, er lög-
boðin voru, mundu ekki vera vandanum
vaxnir. Sjálfur þottist hann hæði hafa þa
þekkingu og þá pólitísku háttvísi til að
bcra, sem nauðsynleg væri, er íslending-
um gafst kostur á ráðgefandi þingvaldi.
En féleysið var illur þrándur í götu. Það
var því ekki nema mannlegt þótt hann
hugsaði til þeirrar arfsvonar, er hundin
var við andlát Sigurðar í Krossanesi, sem
nú var kominn á níræðisaldur. Hann seg-
ir í þessu sama bréfi til Jóns Péturssonar:
„Ef Sigurður minn kallinn í Krossanesi
skyldi sálast, ætla eg að biðja þig að
hlaupa til undireins og útvega mér pen-
ingalán uppá jarðirnar hans. Eg horfi
ekkert í að borga mikla lcigu, cins og þú
getur nærri. Ef eg hefði 1000 rbd. gæti
eg hcld eg komizt af. En ef hann lifir nú,
hvar fæ eg þá lán? Yfirburða forsjálir eru
nú samt mennirnir, að þora ekki að lána
mér, ef þeim væri sett fyrir sjónir, að eg
ætti von á þeim arfi, stæði þaraðauki til
að fá sýslu og 1000—1600 dala árlegar
tekjur, ef til vill áður en tvö ar se liðin,
o. s. frv. Þú verður, elsku Jón, einhvern-
staðar að reyna til fyrir mig, við Þorstein
í Lóni t. a. m. eða einhverja peningamenn
í Eyjafirðinum. Eg er öldungis fra, ef eg
fæ ekkert í haust, og lítið er alltaf betra
en ekki ncitt. Ekki vil eg samt fyrir allt
á jörðunni til vinna að lata blanda mei
inn í neinar stúlku-affairer. Eg ætla að
láta það híða þangað til eg kem heim
sjálfur, eða réttara sagt þangað til í eilífð-
• • «
mni.
Svo virðist sem Jón Petursson hafi verið
ófús til að fara í kringum kosningalögin
með því að ánafna bróður sínum þessi 10