Andvari - 01.01.1947, Blaðsíða 62

58
Barði Guðinundsson
AN'DVARl
varðs hvíta og skýring á því ofurkappi, sem hann lagði á það að
fá Gunnar til utanferðar með sér. „Þá var orðið höfðingja-
skipli i Noregi,“ segir Njáluhöfundur enn fremur. Það leynir
sér sannarlega ekki, hvar hugur hans dvelur, er hann skrifar
um aðdraganda utanfarar Gunnars og Hallvarðs og Noregs-
ferð þeirra. Á fyrsta ríkisstjórnarári Magnúsar konungs laga-
hætis, eftir andlát föður hans, Hákonar gamla, kom Hall-
varður gullskór frá íslandi til Noregs með Þorvarð Þórar-
insson. „Þá var spurt andlát Hákonar konungs á íslandi, er
hann fór utan. Þar var þá með honum Þorvarður Þórarins-
son, og gekk hann á vald Magnúss konungs og gaf allt sitt
ríki á hans vald,“ segir Sturla lögmaður Þórðarson. Af orð-
anna hljóðan má helzt ætla, að Hallvarður hafi beinlínis
verið sendur til íslands eftir Þorvarði, enda liggur það reynd-
ar í hlutarins eðli, þannig sem málum var komið hérlendis
sumarið 1263. Og nú vitum við með óyggjandi vissu, að Þor-
varði var ákaflega óljúft að uppfylla loforð sitt frá Laugar-
ásfundinum um utanför innan þriggja vetra. Annálsgrein við
árið 1263 tekur hér af skarið: „Þann vetur um allraheilagra-
messuskeið sór Þorvarður Þórarinsson Brandi biskupi föð-
urbróður sínum að fara á konungsfund að sumri, og það
gerði hann.“ Er það jafnframt augljóst mál, að biskup hefur
hlotið að hvetja bróðurson sinn lil utanfararinnar svo sem
Njáll Gunnar, áður en hann afréð að láta undan Hallvarði.
Eftir að Gunnar hafði neitað að fara á fund Hákonar jarls,
héldu þeir Hallvarður austur til Hísingar, og hefst nú hinn
ævintýralegi þáttur í utanfararsögu Gunnars, sem er ein-
ber skáldskapur frá upphafi til enda, en er jafnframt mis-
fellulaus og sjálfum sér samkvæmur, þar til höfundur kem-
ur aftur í heim veruleikans. Ölvir bóndi i Hísing lagði Gunn-
ari til tvö langskip með allri áhöfn. Fóru þeir félagar síðan
í hernað og áttu fyrstu orustu sína í Gautelfarmynni. „Þaðan
héldu þeir suður lil Danmerkur og þaðan austur i Smálönd
og höfðu jafnan sigur. Ekki héldu þeir aftur að hausti.
Segir svo frá afrekum Gunnars í Austurvegi hið næsla suinai
og afturkomu hans lil Norðurlanda. Hentar hezt að taka oið