Andvari - 01.01.1947, Page 79

ANDVAM
Við Otldastað
75
framkvæmd, bæði vegna ágalla, sem fylgja skipulaginu, og
vegna fátæktar landsmanna. En áður en löggjöfin um hið sam-
fellda skólakerfi var sett, hafði komið í ijós, að skólar lands-
ins þurfa mikilla umbóta við. Kennslan í mörgum stærstu skól-
unum, þar á meðal ýmsum barnaskólum, virðist vera sálar-
laus ítroðningur, stöðugar endurteknar yfirheyrslur í smá-
vægilegum námsefnum. Með fábreyttu götuuppeldi í þétlbýl-
inu verður þessi þunglamalega kennsla svæfandi og deyfandi
fyrir börn og unglinga. Nemendur, sem svo er að búið, lesa
helzt ekki bækur, sem eru verulega erfiðar. Þeir eru þreyttir
á bókum, sem stöðugt er haldið að þeim í skólanum. Þeir eru
i einu ofmettaðir á bókum og hafa lítilsvirðingu á bókum. Sú
æska, sem þannig er búið að, sækir gleði sína í kvikmynda-
húsin, neðanmálssögur, á fótboltavöllinn og í áfengisbúðina.
Heimilið og hið hærra andlega lif verður framandi þeim, sem
svo er búið að. Á vörum þvilíkra manna lifir ekki mál Snoria
Sturlusenar og Jónasar Hallgrímssonar, heldur óskemmtileg
blanda úr íslenzku og einu eða tveimur málum skyldra þjóða.
En svo mikil sem námsþreytan er nú, verður bún hálfu
meiri, ef hið nýja skólakerfi kemst í framkvæmd. í orði og
verki er þar áherzla lögð á bóknám og það nám, sem leiðir til
síendurtekinna prófrauna. Allir gallar núverandi skipulags
koma þá fram í stækkaðri mynd. Hver, sem athugar börn,
hemst fljótt að raun um, að þau unna þeim athöfnum, sem
endurspegla störf fullorðna fólksins. Aftur á móti þykir börn-
unum yfirleitt lítið gaman að sýsla dag út og dag inn við bælv-
Ur og bókleg verkefni. Ef bókum er stöðuglega þrýst að börn-
uni, sem hafa mestan hug á verklegum efnum, snýst náms-
breytan upp i óbeit á öllu bóknámi, sem vinnu þarf til að
stunda.
Fram á síðustu ár hafa íslendingar átt tiltölulega meira af
hókhneigðu fólki en gerist i flestum stærri löndum. Hin marg-
breyttu stþrf við fátæklegt framleiðslulíf dreifbýlisins og feg-
urð náttúrunnar skerptu sálargáfur fólksins og vöktu í hugum
manna löngun eftir bóklegum fróðleik. Það umhverfi skapað:
hókfræði, bókagerð og listhneigð þjóðarinnar. Bækurnar o„