Fréttablaðið - 12.09.2009, Qupperneq 66

34 12. september 2009 LAUGARDAGUR
S
iggi tekur orðið strax:
„Harrý og Heimir urðu
til sem lofgjörð okkar
til gömlu útvarpsleikrit-
anna sem við hlustuðum
á sem börn: Hulin augu,
Ambrose, Paul Temple.“ „Dickie
Dick Dickens,“ skýtur Örn inn í.
Og þá er uppsprettan komin í ljós:
framhaldsleikrit Ríkisútvarpsins
á sjötta og sjöunda áratugnum
eftir að segulbandið kom til sög-
unnar og sá möguleiki að vinna
leikrit með klippingum. Þeirra
blómatími var skammur í Guf-
unni, en hlustun á þau var gríð-
arleg fyrir daga sjónvarpsins, en
um leið og það kom til voru dagar
þeirra taldir. Þegar lokaþátturinn
á Huldum augum fór í loftið 1961
voru götur auðar í Reykjavík.
Ef slegið er inn nafnið á þessu
dularfulla verki frá fyrri hluta
sjöunda áratugarins kemur í ljós
að því má hlaða niður af www.
torrentz.com, rétt eins og tveim-
ur seríum af Harrý og Heimi sem
nú endurfæðast á sviði.
Ef ég ekki vinn, kemur ekkert inn
„Harrý og Heimir urðu til á Bylgj-
unni 1988. Einar Sigurðsson og
Páll Þorsteinsson réðu þá Bylgj-
unni og við sendum inn þessa
hugmynd,“ segir Karl. „Þetta var
spaug um útvarpsleikritsformið
og spæjarasitúasjónina.“
„Grunnurinn að þessu eru samt
útvarpsleikritin sem við hlust-
uðum á sem börn,“ segir Siggi,
„þegar við vorum að hlusta á
meistarana, Rúrik og félaga. Það
blundaði í okkur þegar við vorum
að gera þetta.“ Fyrst og fremst
vorum við blankir, en í öðru lagi
var söknuðurinn eftir gamla
útvarpsleikritinu.“
Saga verksins
„Fyrsta serían af Harrý og Heimi
kom út 1988,“ segir Örn, „þá gerð-
um við ellefu tuttugu og fimm
mínútna þætti sem voru fluttir
jafnmarga laugardaga í röð.“
Magnús Geir leikhússtjóri lýsti
því svo snemma vors að Harrý
og Heimir væri hans ljúfasta
bernskuminning. Þeir þremenn-
ingar segja að fyrir útgáfu þátt-
anna ellefu í fyrra hafi þeir kom-
ist að því að einhver hafi afritað
þættina af Bylgjunni og sjá: þeir
voru komnir á „einhverja torrent-
síðu“. Þá voru þættirnir settir
í útgáfu. „Þeir voru þá búnir að
ganga manna á milli í kópíum og
niðurhali í mörg ár,“ segir Örn.
Seinni serían varð svo til 1993,
en þá vildi Bylgjan hafa annan
hátt á. Í fyrri seríunni voru þætt-
irnir sjálfstæðir, en nú var krafa
dagsins samfelld saga í fimm
mínútna bútum. Úr urðu fjöru-
tíu þættir og framhald, „það efni
hefur aldrei komið opinberlega út
aftur,“ segir Siggi, sem veit ekki
betur því það má líka finna í bútt-
legg-útgáfu á Netinu, „en á þeirri
sögu byggist þetta leikrit.“
Sex hundruð síður
Þegar til kom fundust ekki hand-
rit, og höfundarnir þrír verða allir
heiðarlegir í fram, það hafði „ein-
hver“ týnt handritinu. Við förum
ekki nánar út í það. Því varð að
skrifa verkið upp. „Sex hundruð
síður,“ segir Siggi. Nú var þraut-
in þyngst að stytta verkið og koma
því á svið: „Eitt er útvarpsleikrit
og annað sviðsverk. Við okkur
blasti hár veggur, hvernig eigum
við að leysa þetta. Þar hefur glím-
an staðið. „Þetta er ekki auðveld
glíma, það er töff að gera þetta,“
segir Siggi, „formið er svo opið. Við
getum farið í allar áttir og þannig
voru útvarpsþættirnir. Það voru
engin landamæri. Það mátti fara út
fyrir söguna, út fyrir útvarpið. Við
erum eiginlega að gera það sama
á sviðinu. fara út fyrir rammann
og koma fólki á óvart.“ Karl tekur
undir: „Um leið erum við að reyna
að vera trúir útvarpinu.“ „Þú átt
að geta lokað augunum og hlustað,“
bætir Örn við.
Gáfuleg greining
Það er mikil hljóðmynd í sýn-
ingunni. „Já, það er sannarlega
fjórði leikarinn í sýningunni og
það er hljóðmaðurinn, Óli Thor,“
segir Siggi, „bekkjarbróðir minn
úr Leiklistarskólanum, loksins
erum við aftur á sviði. Eftir þrjá-
tíu og fimm ár.“ Siggi segir það
hafa komið sér mest á óvart hvað
Harrý og Heimir hafa átt gott
framhaldslíf. Nú er uppselt á tut-
tugu sýningar svo einhver áhugi
er á verkinu nýja. „Það eru bæði
börn og eldra fólk sem kannast
við þessar persónur sem hafa
haldist á lífi í slæmum afritunum,
segir Siggi, „þetta gæti orðið fjöl-
skyldusýning. Svo fer mjög vel um
okkur á litla sviðinu, enda erum
við líkamlega litlir leikarar þó að
við séum andlega stórir leikarar
– vonandi.“ „Djísös hvað þetta var
djúpt,“ segir Örn og hlær.
Nóg að gera
Þeir eru allir meðlimir í Spaug-
stofugenginu og nokkur ár eru
liðin síðan Örn og Sigurður voru
fastráðnir leikara hjá Þjóðleikhús-
inu. Nú eru þeir í lausamennsku
eins og Karl hefur alla tíð verið.
Þeim líkar það vel. Spaugstofan er
að fara í gang aftur en þeir hafa
fleiri járn í eldinum. Karl hefur
alltaf sinnt leikritun og er núna
að vinna að óperu með Þorvaldi
Bjarnasyni, draugasögu úr okkar
tíma, en með draug frá liðinni öld.
Örn er að undirbúa kvikmynda-
handrit með Afa og Siggi leikstýr-
ir farsa fyrir Loftkastalann sem
kemur á svið eftir áramótin.
Sú spurning hefur lengi vakað
hvers vegna Spaugstofan hefur
ekki ráðist í að gera kvikmynd.
Karl verður fyrir svörum. „Það er
góð spurning. Það hefur oft komið
til tals en aldrei orðið neitt úr því
af því að við höfum bara haft nóg
annað að gera. En það hafa leitað til
okkar framleiðendur, oftar en einu
sinni, en aldrei orðið neitt úr.“
Siggi: „Við höfum alla burði
til að gera bíómynd, það er ekki
vandamál. Það þarf bara tíma og
aðstöðu.“ Karl segir þá hafa í tví-
gang farið af stað með handrita-
smíð.
Skotspónn og stíll
Við leiðumst út í spjall um skop á
sviði: „Tveir vitleysingar á sviði
eru ekki fyndnir,“ segir Örn.
„Sagan leiðir það í ljós, Gög og
Gokke, Halli og Laddi, Abbot og
Costello. Það verða alltaf að vera
andstæður: einn streit og hinn
vitlaus.“ „Þannig eru Harrý og
Heimir, Harrý þessi alvarlegi
spæjari og Heimir vitleysingur.
Það er miklu auðveldara að skrifa
þannig texta.“ Þeir eru á einu máli
um að húmor þjóðarinnar hafi
breyst gríðarlega á undanförnum
áratugum, bannsvæði og bannorð
hafi horfið og raunar sé allt leyfi-
legt nú til dags, ekkert er leng-
ur heilagt og rifja þá upp þegar
frú Vigdís Finnbogadóttir birt-
ist fyrst í skoplegu ljósi í Spaug-
stofunni. Svo fullyrðir Karl að nú
séu miklu fleiri greinar af spaugi
en tíðkuðust, það séu miklu fleiri
gerðir af húmor á ferðinni en var
fyrir tuttugu árum.
Margs konar gamansemi
„Við höfum oft legið undir því
ámæli í Spaugstofunni að við
séum gamaldags og hallærisleg-
ir, en í Spaugstofunni eru marg-
ar tegundir af húmor, og þá spyr
maður á móti: er það ekki bara
allt í lagi að í bland sé húmor sem
er bæði gamaldags og hallæris-
legur? Hví skyldi fleiri en ein
tegund af gamansemi ekki eiga
rétt á sér?“
Spaugstofan hefur verið á ferð-
inni síðan í janúar 1989. Þeir
segjast vera spenntir að hefja
þáttavinnsluna í haust. „Þetta
er svo skemmtileg vinna,“ segir
Siggi, „og svo er líka skemmti-
legt hvað maður fær góð og mikil
viðbrögð á það sem maður er að
gera.“ „Þetta eru líka svo spenn-
andi tímar að vinna við svona
starf, ástandið, breytt umhverfi
hvert sem litið er og alls konar
nýr hugsunarháttur í gangi.“
Önnur mál á dagskrá
Og þá er farið að tala um veið-
ar: Siggi segist hafa veitt í sumar
en það hafi ekki verið til skipt-
anna. Örn er búinn að panta sinn
flugeldaskammt fyrir áramótin,
fimmtánda árið í röð. Karl segir
það ósatt sem fram hafi komið í
blöðunum í vor að hann væri á
förum úr landi. Aftur berst talið
að gömlu áhugamáli leikara:
Hvað gerðu þeir síðast í húsinu
sem við erum nú staddir í? Karl
segist aldrei hafa leikið í Borg-
arleikhúsinu fyrr en nú, bæði
Siggi og Örn viðurkenna hlæj-
andi að þeir hafi fyrst komið
fram í húsinu í ballett á vegum
Íslenska dansflokksins fyrir
mörgum árum. „Ég dansaði við
þessa flinku amerísku stelpu,“
segir Siggi og kímir, „lék asnann
í Draumi á Jónsmessunótt. Hafði
gott grip.“ Karl segist reyndar
ekki hafa leikið á sviði í tíu ár.
„Við gerum ekki annað en dusta
rykið af einhverju gömlu,“ segir
Siggi, „Kalli kominn á svið og
Harrý og Heimir líka.“
Frumsýning á nýrri versjón
af gömlu útvarpsleikriti verður
á litla sviði Borgarleikhússins
í kvöld og hefst kl. 20. Húsið er
troðið og uppselt á næstu tuttugu
sýningar.
HARRY OG HEIMIR (SIGGI SIGURJÓNS, KARL ÁGÚST OG ÖRN ÁRNASON) Leikararnir eru á einu máli um að húmor þjóðarinnar hafi breyst mikið á undanförnum áratugum.
„Við erum líkamlega litlir leikarar“
Það er stund milli stríða þegar þeir Siggi Sigurjóns, Karl Ágúst og Örn Árna taka á móti blaðamanni í rökkvuðum forsal
Borgarleikhússins. Það er að klárast vinna við Harry og Heimi á litla sviðinu og endapunkturinn tekinn að skýrast: frumsýningin
sem er í kvöld. Þetta eru vanir menn, komnir yfir miðjan aldur og það skýrir útvarpsleikrit sem komið er á fjalirnar eins og Páll
Baldvin Baldvinsson komst að.
Þetta eru líka svo spennandi
tímar að vinna við svona starf,
ástandið, breytt umhverfi hvert
sem litið er og alls konar nýr
hugsunarháttur í gangi.