Vikan - 28.04.1966, Blaðsíða 11

i
.
•;.;
■tém
■mm
hinir síðarnefndu kaupskapinn.
Aðalverzlunarstaðurinn í Sví-
þjóð sjálfri mestan hluta vík-
ingaaldar var Birka við Löginn
(Málaren), og varð sú borg ein
mikilvægasta viðskiptamiðstöð
Norður-Evrópu á þeim tímum.
í FÓTSPOR GOTA
Fyrsti eiginlegi stökkpallur
Svía til áhrifa í Rússlandi sjálfu
var bærinn Aldeigjuborg, sem
þeir reistu á suðurströnd Ladoga-
vatns snemma á níundu öld; er
sá staður víða nefndur í forn-
sögum okkar. Þaðan var greið
leið eftir fljótum og vötnum
suður til Polotsksvæðisins, er á
þeim slóðum er upptök þeirra
þriggja stórfljóta, er mikilvæg-
ust eru sem samgönguleiðir um
austur-evrópska víðernið: Dvínu,
sem fellur í Rígaflóa, Volgu, sem
fellur í Kaspíahaf og Dnieper,
sem rennur í Svartahaf. Af þess-
um vatnaleiðum höfðu sænsku
víkingarnir sjálfsagt spurnir frá
fornu fari — trúlega allt frá
tímum Gotanna, frænda sinna,
sem valsað höfðu þarna um á
öldunum eftir Krists burð ■—
enda voru þeir fljótir að rata á
þær. Og íbúar landsins voru ekki
þesslegir, að frá þeim væri mik-
illar andspyrnu að vænta.
Hinir austrænu Slavar, for-
feður síðari tíma Rússa, áttu þá
aðeins byggðir þar sem nú er
N.-Úkraína, Hvíta-Rússland og
landspilda norður af því landi að
Ilmenvatni. Þeir voru frumstæð
landbúnaðarþjóð, heiðnir, skipt-
ust í marga þjóðflokka og ætt-
bálka og stjórnarfar þeirra svo
laust í reipum, að naumast er
hægt að kalla það annað en al-
gert stjórnleysi. Á mestum hluta
þess svæðis, sem nú er hið eig-
inlega Rússland eða Stór-Rúss-
land, bjuggu þá finnsk-úgrískir
þjóðflokkar, sem voru jafnvel
enn frumstæðari en þeir slav-
nesku. Öflugasta fólk Austur-
Evrópu í upphafi víkingaaldar
voru tvímælalaust þær tyrknesku
þjóðir, er sátu í landinu sunnan-
verðu. Af þeim skal getið þriggja.
SUÐUR BREIÐA VOLGU VEGU
Volga-Búlgarar bjuggu við
Volgu ofanverða og var höfuð-
staður þeirra þar, Bolgar, all-
merkur kaupstaður. Enn öflugra
var ríki Kasara, sem bjuggu við
fljótið neðanvert. Yfirstétt þeirra
var Gyðingatrúar. Þeir höfðu
mikil skipti við ríki Múhameðs-
trúarmanna í suðri og höfðu því
mannazt töluvert, eftir því sem
gerðist um Tyrki. Svo voru það
Patsínakar, sem sátu í Suður-
Úkraínu. Þeir voru hirðingjar
og skaðræðisvillimenn, sem aldr-
ei gátu verið til friðs. Þeir gerðu
leiðina eftir Dnieper til Svarta-
hafs svo ótrygga, að framan af
virðast Svíar meira hafa leitað
austur til Volgu. Náðu þeir fljót-
lega undir sig verzluninni á því
fljóti, þótt þeir legðu ekki undir
sig lönd að ráði svo austarlega.
Þeir keyptu hunang, þræla og
loðfeldi af Finnum Norður-Rúss-
lands, fluttu þennan varning síð-
an niður eftir fljótinu til Bolgar
og þaðan til byggða Kasara suð-
Gömul búlgörsk teikning af forn-
rússncsku riddaraliði í orrustu.
Mynd af grískum (býsönskum) keisara.
skorin í fílabein.
Listilega útskorinn vagn frá víkinga-
öld, fundinn í Ásubergsskipinu.
l'ctta útskorna höfuð úr Ásubergs-
skipinu starir eins og það sjái tii
ókunnra landa.
Brjóstnæla með mynd af ríðandi
manni, vopnuðum spjóti (Óðinn á
Sleipni mcð Gugni?) og útskorið hests-
höfuð, hvorttveggja fundið í Gauk-
staðarskipinu.

VIKAN 17. tbl.