Æskan - 01.11.1968, Blaðsíða 21

ÞaS var skemmtisagnarit í Bandarlkjunum, sem birti fyrstu Tarzan-
söguna í október árið 1912. Hún kallaðist „Apamaðurinn Tarzan". Síð-
an hefur þessi merkilega söguhetja haldið áfram að sveifla sér milli trjá-
toppanna i viðarfléttum og berjast við Ijón og krókódíla og vonda hvita
veiðimenn í 23 skáldsögum, 35 kvikmyndum og myndasögum. Af hinum
23 skáldsögum hafa nú selzt um 35 milljón eintök og hafa þær verið
þýddar á 60 tungumál og þegar Tarzankvikmyndirnar voru vinsælastar,
meðan Johnny Weissmuller lék aðalsöguhetjuna, flykktust 140 milljónir
kvikmyndahúsgesta á hverja mynd.
Þótt Tarzan sé einkennileg sögupersóna, er hann þó lítt einkennilegri
en höfundur hans, Edgar Rice Burroughs, sem fæddist í Chicago 1.
september 1875. Hann var sonur auðugra foreldra, eyddi æskuárum
sínum í áhugalaust nám í dýrum skólum og iðjuleysi. En þá gerðist
það allt í einu á árinu 1894 að faðir hans varð gjaldþrota og dó skömmu
síðar.
Edgar var skilinn eftir bláfátækur, en hann lét það ekki á sig fá, og
þótt hann hefði aldrei þurft að dýfa hendi í kalt vatn fór hann að vinna
fyrir sér. Fyrst í stað kom honum þó ekki til hugar að fara inn á rithöf-
undarbrautina. Hann fékk atvinnu sem nautarekstrarmaður við sláturhús,
sem járnbrautarvörður, skrifstofumaður, umferðarsali o. m. fl. Flestum
störfum hans lauk þó á einn veg: hann var rekinn úr starfi fyrir kæruleysi.
Nú var Burroughs orðinn 37 ára og enn einu sinni staddur í sömu
sporunum að vera atvinnulaus. Hann var mjög hnugginn yfir þessum
forlögum sínum og tók þá upp á því að skrifa stuttar skáldsögur til birt-
ingar í skemmtisagnablöðum, sem fjölluðu um tækni, vísindi og geim-
ferðir með miklu hugmyndaflugi. Hann skrifaði þá meðal annars fram-
haldssögu, sem fjallaði um ferð til Mars. Þá skrifaði hann sína fyrstu
Tarzan-sögu og fékk hana strax birta. Sagan féll lesendunum svo vel i
geð, að hann var béðinn um að skrifa fleiri sögur um Tarzan, og fékk
góða borgun fyrir.
Yfirleitt gildir það um rithöfunda, að þeir þurfa að þekkja umhverfi
skáldsagna sinna allvel. En það átti ekki við um Burroughs. Hann kom
aldrei til Afríku og hafði enga þekkingu á svörtu álfunni aðra en þá,
að hann hafði lesið Afríkulýsingu Stanleys. Vanþekking hans á Afríku
kemur oft fram, meðal annars hefur tígrisdýrum skotið upp í sögum hans,
sem eiga að gerast I Kongó, en allir vita að tígrisdýr eru aðeins í Asíu.
Sálfræðingar hafa oft tekið Tarzan-sögurnar til athugunar. Hvað veld-
ur því, að fólk sækist svo mjög eftir að lesa þessar bókmenntir? Þeir
komast að þeirri niðurstöðu, að á bak við það liggi sama hvötin og
knýr fullorðna menn til að fara í veiðiferð út I skóga og út að ánum
með stangirnar slnar. í hverjum dreng og hverjum karlmanni býr þessi
löngun til að dveljast úti í hinni villtu náttúru, oft í veiðihug.
Kringum 1930 var Burroughs orðinn margfaldur milljónamæringur á
Tarzan-sögunum. Hann keypti risastóra landareign í Kaliforníu og kall-
aði búgarðinn Tarzan. Þar* lifði hann sem virðulegur búgarðseigandi,
en tók sér frí tvisvar á ári til að skrifa nýja skáldsögu. Hann andaðist
í marz árið 1950, 74 ára að aldri.
Söguhetjan TARZAN
stjórann vissi ekki með vissu livar skipið var statt. —
Hins vegar sá hann um að búa þau hjón vel út til
landgöngunnar. Hann lét bera í bátinn, sem flutti þau
til lands, brauð, kjöt, byssur og skotfæri, segl og kaðla og
sitthvað fleira er að notum mætti verða.
„Þið komizt upp á að búa vel hér,“ sagði Mikael,
„hlustaðu á öskur villidýranna og fuglakliðinn í skóg-
inum. Hér verður nóg um villibráð fyrst um sinn handa
ykkur.“
Nokkrir af hásetunum reru bátnum með ensku hjón-
*,-------------——------------------------------------
unum að landi og báru farangur þeirra upp fyrir fjöru-
borðið. Síðan flýttu þeir sér um borð í skip sitt. John
Clayton og Alice kona hans stóðu eftir á ströndinni og
horíðu á „Fuwalda" fjarlægjast land fyrir hægum blæn-
um. — Að baki þeim, inni í jaðri frumskógarins mátti
heyra gargið í smáöpunum og fuglasöng. En þau veittu
jrví enga athygli. Ofþreyttar taugar ungu konunnar létu
nú undan og liún féll grátandi að barmi manns síns.
„Hvað eigum við að gera?“ kjökraði hún, „hvað eigum
við að gera?“
------—----
449