Æskan - 01.11.1968, Blaðsíða 55

Þegar skyldunáminu er lokið í barna- og
unglingaskólunum, eruð þið orðin u. þ. b. 15
ára. Þá er líklegt, að í hugum ykkar vakni
spurning eitthvað á þessa leið: „Hvaða
lífsstarf á ég að velja mér? í hvaða fram-
haldskóla á ég að fara til þess að búa mig
undir það?“
Og þessari spurningu getur enginn svar-
að, nema þið sjálf. Ekki getur til dæmis
pabbi þinn sagt við þig: „Þú skalt verða
skipstjóri, drengur minn“, eða mamman,
gæti hún sagt við stúlkuna sína: „Þú skalt
verða kennslukona?"
Nei, aðeins þið sjálf verðið að velja og
oft er það svo, að „sá á kvölina, sem á
völina“.
Og nú er það rétt að flana ekki að neinu,
úr mörgu er að velja. Miklar breytingar
hafa orðið hér á íslandi síðasta manns-
aldurinn þannig, að nú er úr mjög mörg-
um starfsgreinum að velja. Eins og vitað
er, var það svo, að landfræðilegar og fjár-
hagslegar aðstæður þrengdu mjög kosti
unglinga, þegar um starfsval var að ræða.
T. d. var það svo, að unglingar í sveitum
áttu fárra annarra kosta völ, en að verða
bændur eða vinnumenn og stúlkurnar
bændakonur eða vinnukonur. Þeir ungling-
ar, sem við sjávarsiðuna bjuggu, urðu tíð-
ast sjómenn o. s. frv.
Nú á dögum er þetta öðruvísi. Fjöldi iðn-
greina hefur numið hér land, ef svo mætti
segja og ekki nóg með það, heldur grein-
ast margar þeirra í ýmsar sérgreinar. Tökum
dæmi úr trésmíði. í þeim flokki manna,
sem við hana fást, finnast: Húsasmiðir,
húsgagnasmiðir, rennismiðir, tréskerar,
módel-smiðir og skipasmiðir. Þannig er
þetta í mörgum fleiri störfum, þau eru
flokkuð niður í ýmsar og margvíslegar
greinar, þótt skyldar séu í eðli sínu. Því er
það, að unglingar ættu að hugsa sig um,
vel og vandlega, áður en ákvörðun er iek-
in um lífsstarf.
Bezt er að reyna að þekkja sjálfan sig
sem bezt og meðfædda hæfileika sína:
Hvernig t. d. er heilsan? Ertu sterkbyggður
og heilbrigður? Eru öll skilningarvit þín í
fullkomnu lagi, sjón og heyrn þó sérstak-
lega? Hér má skjóta inn í og segja frá
manninum, sem settist í Stýrimannaskól-
ann, en varð að hætta námi eftir nokkurn
tjma, vegna þess, að þess varð vart, að
hann var litblindur, þ. e. a. s. gat ekki greint
lit á fánum skipa, sem sigldu í nokkurri
fjarlægð. Þannig getur smágalli á sjón,
heyrn eða málfari orðið þess valdandi, að
ykkur hæfir betur eitt starf en annað.
Svo eru það hinir meðfæddu hæfileikar,
sem miklu máli skipta. Tökum aftur dæmi:
„Siggi litli ólst up í sveit fyrir fimmtíu ár-
um. Þegar systur hans voru að leika sér
að brúðunum sínum, tók hann eftir því, að
ein þeirra gat lokað augunum, þegar hún
var lögð í rúmið sitt. Hvernig stóð á þessu?
Hann langaði mjög til þess að gera „heila-
skurð“ á brúðunni, til þess að sjá hvernig
hún væri „innréttuð". Og tækifærið kom,
þegar brúðan bilaði. Sigga tókst aðgerðin
vel og brúðan tók aftur að loka augunum,
þegar við átti. Einnig gerði hann við
vekjaraklukkuna á heimilinu, þegar hún
stanzaði eitt sinn. Núna er hann fyrsti vél-
stjóri á einum af „Fossunum" okkar.“ —
Sérhæfileikar koma snemma í Ijós hjá
unglingum og geta þeir oft vísað leiðina.
Leggið ýmsar spurningar fyrir ykkur
sjálf, eins og t. d. þessar: „Ertu góð(ur) í
leikfimi? Er jafnvægisskynið í góðu lagi?“
(Ballet, íþróttakennsla). „Ertu duglegur við
bóklegt nám? Ertu minnisgóð(ur)?“ (Lang-
skólanám). „Mundir þú þola að starfa alla
daga á sjúkrahúsi og hefur þú þolinmæði
í góðu lagi? (Hjúkrunarkonur og hjúkrunar-
menn, læknar). „Fellur þér vel að vinna
innan um margt fólk?“ (Kennarar, fóstrur,
vinna í bönkum o. fl.) „Ertu viss um, að
þú getir unnið í mikilli hæð?“ (Línumenn
hjá síma og rafveitu, húsasmiðir).
Ef svör við þessum spurningum beinast
að einhverri sérstakri iðngrein eða starfi,
þá skuluð þið grandskoða möguleikana í
Hvað viltu verða?
483