Heimir - 01.07.1910, Blaðsíða 9

H E I M I R
249
sem voru íhaldssamari, vorn því andstæöir. Ennfremur vildu
aörir láta félagsskapinn vera svo víötækan, aö allir, er á einhvern
hátt gætu skoöast frjálslyndir kristnirmenn gætutilheyrt honum,
og vildu þeir helst sleppa nafninu únitari. Þeir voru samt sem
áöur fleiri, sem vildu halda því og vildu stofna félagsskap á
únítarískum grundvelli. Loks voru nokkrir, sem vildu algerlega
hafna öllu sem benti á, aö únítarar tryðu á Krist, eöa skoðuöu
kraftaverk og yfirnáttúrlega frelsun frá synd sem nauösynleg
atriöi fyrir trú sína. Þetta mætti ákafri mótspyrnu, og meiri
hlutinn lét ótvídrægt í ljósi, að hann tryöi á Jesúm Krist, sendan
af guöi, til aö kunngjöra mönnunum hina einu sömu trú. Þar-
afleiöandi varö ekkert af samkomulagi á fundinum hvaö trúar-
skoöanir snerti, og hvor hliöin hélt sínum rnálstaö fram af all-
miklu kappi þar til á næsta allsherjar fundi sem haldinn var í
Syracuse N. Y. hálfu ööru ári síðar. A þeimfundi reyndu þeir,
sem í minni hluta höföu veriö á New York fundinum, að fá sínar
skoöanir viöteknar, en þaö tókst ekki. Tóku þeir sig þá til strax
eftir fundinn og stofnuöu nýtt félag, er þeir nefndu “Free Re-
ligious Association”. Hinum íhaldssamari únítörum fanst fátt
um ákafa þeirra, ei f)'rir þessari félagsmyudun gengust og lá viö
sjálft aö flokkarnir skiftust fyrir fult og alt. Þó varö ekkert af
því, en málið var rætt á mörgum fleiri fundum án þess aö menn
kæmust að nokkurri s'ameiginlegri niöurstööu. Skoöanamunur-
inti hélt því áfram og var aldrei útkljáöur, en um 1880 voru þeir
orðnir svo margir er fvlgdu skoöunum minnihlutans frá 65 aö
lieita inátti aö þær yrðu ofan á, og hafi síöan veriö þaö meö þeiin
breytingum, er tíminn eölilega hefir á skoöanir allra frjálslyndra
rnanna. Deilan hvarf þá skömmu síöar úr sögunni og einnig
allar tilraunir til aö t ik narka skoöanafrelsi á nokkurn hátt
innan únítarakyrkjunnar í Ameríku.
Þetta tímábil frá 1865—Sovar framfaratímabil, þóekki væru
allir á eitt sáttir. Ameríska Unítarafélagiö margfaldaöi starf-
semi sína, og fjárframlög til útbreiöslu uxu mjög. Smærri félög
voru stofnuö í því skyni aö sameina söfnuði fyrir meiri og stöö-
ugri samvinnu en verið haföi. Flest þaö sem einkennir fvrir-
komulag amerísku únítara kyrkjunnar komst á fastan grundvöll