Heimir - 01.07.1910, Blaðsíða 13
HEIMIR
253
Úr ýmsum áttum.
Nú uin nokkurn tíma hafa blööin veriö full af fréttum frá
Spáni um deilu á milli stjórnarinnar þar og kaþólsku kyrkjunnar,
sem lá viö, aö því er viröist, að mundi leiða til innanríkis ófriðar.
Spánn liefir öldum saman verið sterkasta vígi kaþólsku kyrkjunnar,
og sú var tföin aö stjórnendur Spánar geröu páfanum alt til geös
og skoöuðu sig sem verndara kaþólsku trúarinnar. En nú er
þetta alt oröiö breytt. Stjórnin vill losast viö öll afskifti kyrkjrn-
nnar af mentamálum og stjórnmálum og neitar aö hlýöa nokk-
rum fyrirsögnum frá Róm. Stjórnarfoimaðurinn Senor
Canalejas sagöi opinberlega fyrir skömmu síöan, að Vatikanið
hefði fyrir fult og alt tapað öllunr sínum yfirráöurn yfir andlegu
lífi og mentamálum landsins, og aö það hér eftir yröi aö gera sig
ánægt meö að fylgja fyrirmælum ríkisins eöa veröa fyrir ónáö
þess. Klaustur og kyrkjustofnanir veröa aö borgaskatta, og al-
þýöuskóla hefir stjórnin í hyggju aö stofna, sem séu algerlega
hlutlausir um trúarbragðalega kenslu. Lítil furöa er þó að ka-
þólska kyrkjan skoöi svona afstöðu stjórnar í landi, þar sem hún
öldum saman hefir í raun og veru veriö æðsta vald, sem beina
árás á sig. En auðsjánlega lítur spánska stjórnin svo á, að það
sé nauðsynlegtfyrirframför þjóðarinnar aö losast sem mest undan
yfirráðum kyrkjunnar, og'fer hún sannarlega ekki vilt í því.
Astandiö á Spáni viröist ennþá vera mjög óákveðið, en lík-
legt er aö ekki veröi mjög langt að bíða aöskilnaös ríkis og
kyrkju þar.
Atvik, sem nýlega kom fyrir í Portúgal bendir á aö þar séu
menn ekki allskostar ánægöir meö afskifti kyrkjunnar í ýmsum
málum. Erkibiskupinn af Braga bannaöi útkomu blaös, sem
gefiö var út af Fransiskusar reglunni, án þess aö leita samþykkis
hlutaðeigandi yfirvalda. Stjórnin fann að þessu, ogskrifari páf-