Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1925, Page 18

176
Þorsteinn Jónsson:
IÐUNN
er á ensku heita Battle cruisers. Eru það afarmikil og
sterk skip, en ekki eins ramlega brynvarin og orustu-
skipin en taka þeim fram í því, að þau geta farið mikið
hraðara. Orustuskip fara sjaldan yfir 20 sjómílur (Knots)
á klukkustund en vígdrekar alt að 32 sjóm. Vígdrekar
eru vopnaðir jafnsterkum fallbyssum og orustuskip og
notaðir í orustum gegn þeim. í Jótlandsorustunni höfðu
Bretar 9 slík skip en Þjóðverjar 5. Alls var orustufloti
Breta 845 þús. smálestir en Þjóðverja 562 þús. smál.
sá er tók þátt í orustunni. Brezki orustuflotinn gat siglt
20 sjóm. en hinn aðeins 17 míl. ef hin eldri skip áttu eigi
að dragast aftur úr. Bresku skipin voru betur vopnuð,
fallbyssur stærri (alt að 15 þuml.) á mörgum skipunum,
Þjóðverjar höfðu enga byssu víðari en 12 þuml. En
þýsku skipin voru sterkari (brynjan þykkri) en á ensku
skipunum. í orustunni kom það og í ljós að Þjóðverjar
höfðu betri útbúnað að ýmsu leyti, skutu reglulegar,
hittu fyr mark og höfðu betri leitarljós, (kastljós).
Sprengikúlur þeirra voru betri, bresku kúlurnar (kólf-
arnir) sprungu of fjótt, voru of næmar, er þær komu á
skotspón og gerðu því minni skaða en ella. Ðreski
flotinn var 175°/o sterkari að skotmagni en hinn þýski.
Af smærri skipum höfðu Bretar 33 beitiskip en
Þjóðverjar 11. Auk þess fylgdu breska flotanum 77
tundurspillar. þýska flotanum fylgdu 72 og 4 Zeppelin-
loftför. Vegna þoku og dimmviðurs voru loftförin gagns-
laus og tóku engan þátt í orustunni. — TundurspiIIar
eru lítilj skip, nál. 1000 smál. (þau er tóku þátt í
Jótlandsorustunni) vopnuð með 4 þuml. fallbyssum. En
aðalvopnin eru tundurskeytin (torpedo) er þeir skjóta
úr þar til gerðum rörum, og eru 6 á hverjum báti.
Tundurskeyti þessi eru afarsterk, og getur sprengingin
grandað hinum sterkustu orustuskipum, ef vel er hitt