Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1926, Blaðsíða 12

254
Eiríkur Albertsson:
IÐUNN
steypast af stóli. Og í insta eðli sínu er skapgerðar-
þroskun fólgin í því, að samstilla öll hin sálrænu öfl,
sameina og samstilla tíma og eilífð. Nauðsyn er því á
að uppala og þroska manninn á þá lund, að hann vaxi
út úr tímanum, þ. e. a. s.: losa hann við að sníða stakk
sinn eftir kröfum þess tímanlega, þeim kröfum, sem að-
eins eru af þessum heimi, til þess að gera hann um leið
að herra yfir sjálfum sér og heiminum. Odauðleg sálin
þarf að koma fram með þessar kröfur, því að hún verð-
ur að drekka sig óþyrsta í hinum eilífu uppsprettum til
þess að koma þaðan endurnærð og verða þá mótandi
og skapandi kraftur í menningarviðleitninni og þrýsta því
tímanlega til að beygja sig fyrir hinum eilífu sannindum.
Sálin þarf því að verða mótandi kraftur í þjóðfélagslífinu.
Þess vegna á hún ekki að beygja sig fyrir ríkjandi venj-
um, ef þær koma í bág við órjúfandi eilíf lögmál. At-
vinnulífið þyrfti því að standa í þjónustu hinnar æðstu
andlegu köllunar, frelsun sálnanna. Þjónustusamlegt get-
ur verið að fórna sér fyrir þá, sem lægra eru settir
og fyrir þau nauðsynjamál, sem efst eru á baugi í þann
og þann svipinn. En heilsusamlegt er að breyta atvinnu-
lífinu samkvæmt kröfum hins eldskírða manns, hinnar
hreinu og heilsteyptu skapgerðar. Breyta því þannig, að
allir geti orðið jafnréttháir erfingjar að hinni miklu alls-
herjar föðurleifð, náttúrugæðanna mikla nægtabúri. Sé
fyrri leiðin farin, getur svo farið að bæði æru og hag-
sýni sé fórnað á altari fjöldans; en sé hin síðari farin,
er verið að greiða fyrir göfgun þjóðfélagsskipulagsins á
starfandi hátt.
A stjórnmálasviðinu kemur þessi krafa fram á þann
hátt, að stjórnmálamanninum beri að hætta við að hafa
þá skoðun, að ruddaskapurinn sé óhjákvæmileg örlög
hans, — að ruddaskapurinn sé heilnæmt balsam í hinum