Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1926, Page 40

282
Eiríkur Magnússon.
IÐUNN
ur herrum þjónað — guði og mammoni. En við verð-
um að ganga út frá því, þó ekki væri nema fyrir vitn-
isburð trúarbragðanna, að lífið eigi ekki að ganga til að
þjóna mammoni, að það sé ekki takmarkið. Heldur hitt,
að þjóna guði, að leggja rækt við hin andlegu og sið-
rænu eigindi og leita markmiðs þar. En til þess eigi að
nota gögn þau, er lífið réttir fram; þar á meðal auð-
magnið, sem er eitt af þeim gögnum, sem nauðsynlega
þurfi á að halda. Það er því eigi vindhögg, er Geissler
segir, að verið sé að gera meðalið að markmiði. Þetta
eru einmitt mistökin, sem óförunum valda. Það er geng-
ið á rétt lífsins. Lögmál þess rofin. Hin ákveðna, lög-
bundna þróun er lögmál lífsins, — á þeim vettvang ber
það lífrænasta ávexti. En óðagotið, sem engu eirir og
kann ei fótum forráð, er sýking í frumuvef lífsins.
»Þeir vilja ekki verða lífinu samferða«, sagði Geissler.
»Þeir vilja hlaupa á undan því; þeir æða, þeir knýja sig
eins og fleygar inn í fylking lífsins*. Það á að hafa enda-
skifti á hlutunum, ekki að vera að reyna fyrir sér, held-
ur stökkva. Ekki að reyna að skilja lífið og vera í sam-
ræmi við það, heldur halda eigin leið. En þá heldur líf-
ið sína eigin leið líka; það sígur saman yfir »fleygana«
og kremur þá. Sú verður niðurstaðan.
Þessi er þá afleiðing þeirra hátta, sem efst eru á
baugi í þjóðfélagslífi nútímans. Hamsun sér þar ekkert
nema tortíminguna framundan, ef svo verði áfram haldið.
»Hrunið nálgast óðum«, sagði Geissler um námurekst-
urinn. Þar er hann að segja fyrir um afdrif nútímamenn-
ingarinnar, eða þeirra eiginda hennar, sem mest ber á.
Hann finnur enga sæluvon fyrir mannkynið á þeim leið-
um, er nú gengur það. Það keppir í blindni að röngum
markmiðum og drekkir sínum bestu andlegu eigindum í
ysi og óðagoti, við að draga á bátinn vogrek af yfir-