Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1931, Page 9

I.ÐUNN
Skáldsögur og ástir.
319
xnenn hafa ekki losað sig við pá hugsun, að konan
væri að öllum jafnaði bæði dularfyllri og göfugri
vera en karhnaðurinn. Draumar manna u:m manngöfgi
og karlniannlegar hugsjónir hafa fléttast mjög náið
saman viö liugmyndir jieirra um dularfuHa, andliega og
líkamilega prýði konunnar. Af þessu hefir vafalaust
margt Jiað sprottið, sem veglegast hefir verið int af
hendi af gervilegustu mönnum síðustu mannsaldra.
Trúin á gildi ástarinnar hefir borið rnjög ríkufega
ávexti.
En jafnframt Jiessu hefir mikið lifað eftir af hinum
fornu meinlætahugmyndumi um óhrjáleika og ófegurð
hins líkamilega aðdráttarafls milli manns og konu.
En Jiar sem forsjónin hafði ekki séð betur en svo fyrir
Jiessum hlutum, að hinna andlegu verðmæta ástar-
innar varð eigi verulega notið niema hitt fylgdi með,
Jiá hefir Jieirri miðlun verið komið á í almenningsáliti
og dómum, að ástin skyldi teljast verðmæt, pegar
hún væri „dygðug ást“, ]). e. ástríðunum lialdið innan
veggja hjúskapar og annara hollra fyrirmæla. Þrátt
fyrir almenna trú á gildi ástarinnar, Jiá hefir tiilfinn-
ingunum verið skorinn mjög Jiröngur stakkur, og al-
varleg víti við lögð, ef út af hefir verið brugðið.
Það er upp úr Jiessu andrúmslofti sem hin magn-
tnesta trú á ástina, er nokkru sinni hefir verið í heim-
inum, hefir dafnað. Menn hafa efast um alt nema hana.
Menn hafa aflað sér nýrra hugmynda mn sköpun heims-
ins, um stjórn heimsins, um endalok heimsins, um guð',
menn, dýr og dauða náttúru, en trúin á gildi ástarinnaT)
hefir staðið eins og klettur í hafróti hugmyndanna.
Menn hafa ekki eingöngu verið sammála um, að far-
sældin væri fyrst og fremst fólgin í ástinni, heldur
fyndi sálarlíf manna ekki fylling sína fyr en Jiessar