Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1929, Síða 11

ÍÐUNN
Leo Tolstoi.
5
ýmsum byltingakenningum, og losnaði hann aldrei við
áhrif þeirra. Hann þáði engin embætti eða virðingar-
merki af þeim keisurunum, Alexander I. og Nikulási I.
— og hann lét ekki berja bændur þá, er hann hafði
yfir að ráða; en annars var það títt, að rússneskir aðals-
menn legðu þungar líkamlegar refsingar á bændurna,
þótt litlar sakir væri um að ræða. Faðir Tolstois unni
börnum sínum mikið og vildi, að æskuárin yrði þeim
sem fegurst og gæfu þeim í heimanfylgju sem flestar
fagrar minningar. Móðir Tolstois var ágæt kona og
prýðilegum gáfum gædd. Hún var afar söngvin og sagði
svo vel frá, að allir gleymdu stað og stundu, er á hana
hlýddu. Mun Tolstoi hafa erft frá henni frásagnargáfuna
og sömuleiðis ást sína á hljómlist. Og ásýndum var hann
mjög líkur móðurföður sínum.
En Tolstoi naut ekki lengi foreldra sinna. Móður sína
misti hann, þegar hann var á þriðja árinu, og hann var
ekki nema níu ára, þegar faðir hann lézt. Uppeldi hans
annaðist aðallega föðursystir hans, kona, er unni honum
hugástum, skildi hann vel og sýndi honum hina mestu
nærgætni.
Honum var snemma veitt kensla í föðurhúsum. Lærði
hann þar meðal annars þýzku og frönsku. En ekki
þótti honum ganga námið vel. Þá er þeir voru að námi,
hann og bræður hans tveir, Sergius og Dimitri, var það
dómur kennarans, að Sergius vildi læra og gæti það,
Dimitri vildi, en gæti ekki, en Leo hvorki vildi né gæti.
Tolstoi hefir skýrt svo frá, að tíu ára gamall hafi
hann fyrst orðið þess áskynja, að heimurinn væri stærri
en landssvæðið, sem hann sá kringum æskuheimkynni
sitt. En þá er augu hans tóku að opnast fyrir því, tók
hann að íhuga, hversu honum mundi vegna, er hann
kæmi út í heiminn. Sú íhugun vakti hjá honum sjálfs-