Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1929, Side 21

IÐUNN
Leo Tolstoi.
15
starfaði beinlínis eða óbeinlínis í þágu þróunarinnar.
Ollu væri að fara fram. Og þeir bentu á Vesturlanda-
menninguna. En hvernig voru áhrif hennar? Þau sáust
í lífi yfirstéttanna rússnesku. Og þau voru: iðjuleysi,
svall, lífsleiði og allskonar siðleysi. En bændurnir, sem
voru minst snortnir af áhrifum Vesturlandamenningar-
innar, en áttu við að búa illan kost og andlega og lík-
amlega áþján, þeir virtust standa sig bezt í stríði til-
verunnar. Var ekki alt einn tilgangslaus glundroði? Var
kenning Schopenhauers þá rétt, sú, að lífið væri
þjáning og einasta björgun mannkyninu til handa væri
sú að sigra lífsviljann, öðlast viljann til að deyja út?
Tolstoi spurði og spurði, spurði spekinga Vesturlanda
og trúarbragðahöfunda og spámenn Austurlanda. Hann
leitaði til kirkjunnar rússnesku — og honum lá við
örvílnun, lá við að grípa til þeirra úrræða að svifta sig
lífinu. ... En loks þóttist hann eygja í fjallræðu ]esú
Krists þá lífsspeki, er veitti lausn vandamálanna. Kjarna
þeirrar lífsspeki taldi Tolstoi vera eftirfarandi boðorð:
Þú skalt ekki reiðast einum eða neinum.
Þú skalt ekki láta girndirnar ráða.
Þú skalt ekki láta neinn fá ótakmarkað vald yfir orð-
um þínum eða athöfnum (svo að þú neyðist ekki til að
gera það, sem ilt er).
Þú skalt ekki veita andstöðu því illa, er kemur fram
við þig.
Elska skaltu óvini þína.
Tolstoi hagaði nú sem mest hann mátti afstöðu sinni
til alls og allra í samræmi við skilning sinn á þessum
boðorðum. Hann sá, að þau stefndu að algerðri sjálfs-
afneitun og ótakmarkaðri mildi. Ef þeim var hlýtt, varð
allri úlfúð útrýmt úr lífi mannanna. Guð varð því í aug-
um Tolstois hið góða í mönnunum og tilverunni allri