Kirkjuritið - 01.01.1949, Side 62

60
KIRKJURITIÐ
þeir kunna að vera í einstöku atriðum, fari varlega í að
taka sér úrskurðarvald, þar sem Guð dæmir sjálfur.
1 11. kap. í Kristinrétti Árna biskups segir svo, sbr.
bannfæringarbréf Solveigar hér á undan: Hvern kristin
mann, sem deyr, skal jarða í kirkjugarði vígðum, enn eigi
í kirkju, nema biskups lof sé til. Ódáðamenn skal eigi i
kirkjugarði grafa, sem eru drottinssvikarar, morðvargar,
tryggðrofar, griðníðingar, þjófar dæmdir, flugumenn og
opinberir árásarmenn, bannsettir menn og þeir, sem hend-
ur leggja á sig og týna með því sjálfum sér, nema voðaverk
verði, svo og þeir, sem telja eður fremja rangan átrúnað
fyrir mönnum, svo og opinberir okurkarlar, og þeir menn
eður börn, sem eigi ná skírn fyrir dauða. En þessa menn
skal grafa utan kirkjugarðs og eigi nær enn í örskots-
helgi við túngarð, svo að þar sé hvorki akur né eng, og
eigi falli þaðan vötn til bólstaða, og syngja öngvan líksöng
yfir. En nokkrir af þeim, sem nú voru upp taldir, utan
þjófa dæmda, morðvarga og óskírða menn, mega koma
í kirkjugarð, ef þeir fá lausn fyrir dauðann. — Verði
nokkur af þeim, sem nú voru skildir, grafnir í kirkjugarð
fyrr en þeir hafa leiðrétt sig og eru sáttir við biskup, þá
skal hver, sem það lík flytur eður niðurgrefur í kirkju-
garði, gjalda biskupi þrjá aura, og grafa upp og kasta úr
kirkjugarði, ef skilja má bein þeirra frá annara kristinna
manna beinum. — Ströng þykja ákvæði þessi nú á tímum,
þegar allir, hvort sem þeir eru kristnir eða ekki, sakamenn
eða ekki, eiga leg i vígðum reit skvt. lögum. En þessum
fornu ákvæðum var stranglega framfylgt og standa þau
að nokkru leyti óbreytt í gildi fram á nítjándu öld. Frá
hendi Guðbrands biskups Þorlákssonar höfum vér bréf eitt,
sem snertir þetta. Er það á þessa leið:
(Til Guðmundar Skíðasonar, prests á Bægisá, 1577).
Næst kærlegri þakkargjörð fyrir alla meðkenning, þá
vitið, að ég fékk yðvart bréf um kirkjugröft á Neðstalandi,
þess sem sig sjálfur hengdi. Undrar mig, að þér skylduð
slíkt til bragðs taka, eður ekki eftir spyrja. Kennir þetta