Kirkjuritið - 01.04.1954, Side 25

HERRA ÓLAFUR HJALTASON
167
Eftir að heim kom 1525 virðist sira Ólafur hafa dvalizt á
Hólum, en prófastur er hann skipaður hiim 20. júlí 1527
ínilli Vatnsdalsár, Vatnsskarðs og Hrauns á Skaga. Hélt hann
því starfi í 5 ár samkvæmt eigin vitnisburði og hefir þá ef
hl vill verið prestur í Vesturhópshólum. Næst virðist hann
fara heim að Hólum, því að hans getur þar tvisvar á árinu
1533. Um þetta leyti mun hann hafa fengið erkibiskupssveit-
lngu fyrir Grenjaðarstað, sem hann sleppir við sira Sigurð
Jónsson Arasonar hinn 10. nóv. 1534. Þetta þarf eigi að rekast
a við prestsskap sira Magnúsar Jónssonar Arasonar þar á
Sa®a tíma. Hann er með vissu á lífi árið 1533, en talinn hafa
'indazt á næsta ári 1534. Samkvæmt máldaga Grenjaðarstaðar
attu að vera þar prestar 2 og hinn þriðji, ef þing fylgdu til
Reykja, djákn og súbdjákn og 2 aðrir klerkar, þeir er lesa
mátlu í ,tíðum. Það vill stimdum gleymast, að prestar voru
fleiri á höfuðkirkjum í kaþólskum sið. Að vísu er sira Magnús
þefndur beneficiatus í heimild, en samkvæmt málvenju þeirra
liðnu tíma merkir það fyrst og fremst, að hann hefir haft
prestsembætti á höndum, en það er ekki ætíð hið sama og að
vera fyrsti prestur á staðnnm eða staðarhaldari. Beneficium
merkir embættið sjálft, en presturinn er talinn beneficiatus
111 fructibus et floribus, er hann jafnframt er staðarhaldari.
Eftir þetta virðist sira Ólafur aftur dvelja á Hólum sem
h'únaðarmaður herra Jóns og kirkjuprestur, en fær veitingu
^Uir Laufási hinn 25. apríl 1539. Áfram er hann þó trúnaðar-
maður biskups og er enn kapellán hans árið 1540 eftir því,
Sem hann segir sjálfm-. Orðið kapellán hefir þá aðra merkingu
en nú. Á þeim tímum merkti það starf, sem einna helzt
m®tti líkja við einkaritarastarf eða fulltrúastarf nú.
Til Alþingis var sira Ólafur sendur með afsökunarbréf
herra Jóns árið 1541, er Ögmundur biskup hafði verið hand-
lekinn og herra Jóni þótti hættusamlegt að gefa sig of nærri
Kristófer Hvítfeldt.
Hið sama traust til sira Ólafs kemur og fram, er hann
er sendur með þeim sira Sigurði, syni herra Jóns, og Isleifi
e Grund, tengdasyni hans, á konungsfund síðsumars 1542.
y- þann sama fund kom Gizur biskup Einarsson, og hittust
Perr sendimennirnir oft á glöðum degi í Kaupmannahöfn og
Urðu samferða til Þýzkalands um veturinn. Þá er það, sem