Jörð - 01.07.1944, Page 14

Guðrnundur Gíslason Hagalín:
Nú er runninn mikill dagur
Hátíðarræða flutt á Isafirði 17. júní 1944
PÁ er drauma þrotin stund,
þá er sjónarhringur fagur,
þá skal kasta þunguin blund,
þá er runninn mikill dagur.
Svo kvað eilt sinn alþýðuskáldið Sigurður Breiðfjörð,
hinn glæsilegasti og listfengasti fulltrúi þess skáldskapar-
anda, sem hafði um langar og myrkar nauðaldir blásið
án aflats að glóðum kveðskapar- og hókmenntalmeigðar al-
þýðunnar á landi hér, þá er hún, döpur og hnípin og
skelfd af fári trúarlegra hindurvitna, sat og horfði í gaupn-
ir sér, í sárum fjötrum harðstjórnar og örhirgðar, úrræða-
laus og vondauf.
Og í dag er runninn mildll dagur — um það geta ekki
orðið skiptar skoðanir — örlagadagur, dagur uppfylltra
og bjartra drauma okkar beztu manna um aldaraðir, en
líka ef til vill í hugum suirjra, sem gæta þess, hve veður
eru nú öll válynd, innan lands og utan, áhyggjudagur, dag-
ur kvíða og þungrar ábyrgðar um það, hversu fara numi
um sjálfstjórn okkar — samstörf inn á við, samheldni og
föðurlandshyggju út á við. — En hvað sem líður vafa,
kvíða og áhyggjum, þá er það þó fyrst i dag með gildis-
töku lýðveldisstjórnarskrár á Þingvöllum og með kosningu
fyrsta forseta íslands, sonar eins af þeim mönnum, sem
héldu fastast fram lieildarstefnu Jóns forseta Sigurðssonar,
og sonar-sonar fróðleiksbóndans i Djúpadal á Vestfjörðum
já, það er fyrst í dag, að losaður er síðasti þátturinn,
sem eftir var af þeim Gleipni, sem Iiin sundraða íslenzka
þjóð var vélt til að leggja á sig sjálf árið 12(i2. Sá Gleipnir
virtist ýmsum veikur og meinleysislegur, þó að þeir, sem
til engra þjóðfrelsisfjötra máttu hyggja, legðu hann á
sig nauðugir, og skyldi hann sjálfkrafa af falla hinni ís-
15(5 jönn