Jörð - 01.07.1944, Blaðsíða 20

legri viðreisn. Þeir liinir fríðu foringjar, Eggert Ólafsson.
Magnús Ste])hensen, Bjarni Thorarensen, Baldvin Einars-
son, Fjölnismenn og Jón Sigurðsson hafa ekki stýrt heimsk-
um lier. Þeir stýrðu þjóðliði þeirrar þjóðar, sem þrátt jt/rir
su.lt og harðstjórn hafði varðveitt ot/ verið yljnð af stór-
brotinni menningu, sem hafði og hefur sýnt sig til þessa
að hafa í sér fólgna óendanlega möffuleika til endurnýj-
unar. Án þess hefði hinum miklu snillingum og foringj-
um ekki tekizt að vinna þau stórvirki, sem þeir unnu
eða e. t. v. réttara sagt: Engir slikir snillingar og foringjar
liefðu líklega komið hér fram og starfað liér að þjóðreisn,
en einstaka framtakssamur gáfumaður farið til „heima-
landsins“, Danmerkur, úr „hjálendunni“ og gerzt þar
afreksmaður um listir, stjórnmál eða atvinnulegar fram-
kvæmdir.
Þá kem ég að því menningarlega og þjóðfélagslega fyr-
irhrigði með okkur Islendingum, sem hefur orðið okkur
til ósegjanlegs gagns og blessunar allt frá upphafi sögu
okkar og fram á þessa öld, — því fyrirhrigði, sem gerði
hámenningu okkar raunhæfari og alþýðlegri, en brá meiri
blæ hugsjónablandins metnaðar yfir stjórnmál okkar og
atvinnumál um langa liríð en ella hefði orðið. Það er
samtvinnun veraldlegs og andlegs áliuga með flestum liin-
um mestu og heztu mönnum þjóðarinnar. Egill orti og hann
var trúmaður, en hann var lika afreksmaður í orrustum og
á fésýslusviði. Iiallur Þórarinsson var fardrengur góður og
kaupmaður, en um leið fræðimaður; Siglivatur Þórðarson
skáld og stjórnmálamaður; Snorri Sturluson veraldarhöfð-
ingi, skáld, frábær mannlýsandi og ritsnillingur með af-
hrigðum; Loftur Guttormsson ríkastur veraldarhöfðingi
og mest skáld sinnar samtiðar; Jón Arason kirkju- og ver-
aldarhöfðingi og sérstætt skáld; Guðbrandur Þorláksson
menningarfrömuður og böfðingi einna mestur um sina
daga; Páll Vidalín, skáld, málfræðingur og! lagamaður með
afhrigðum. Frá endurreisnartímabilinu nægir að benda á
Eggert Ólafsson, Bjarna Thorarensen, Jónas Hallgríms-
son og Baldvin Einarsson; frá siðari belming 19. aldar og
162 Jörð