Jörð - 01.07.1944, Blaðsíða 36

vitið frá hinum vitrustu mönnum, sem liafa uppi verið,
sumir löngu fyrir íslandsbyggð, er ekki aðeius geymt í
einstökum orðum, heldur einnig í orðskviðum og lals-
liáttum og ljóðrænu líkingamáli. Sumir talshættir, sem
hvert barnið kann, eru svo gamlir, að rekja má ti! stein-
aldar, en þó þrungnir mannviti og skáldlegri fegurð. Ég
er þess fullviss, að vit og snilli fornra norrænna þjóða er
slik, að okkur fslendingum er mikils virði að eiga enn við
þær sálufélag, sem tungan ein getur veitt, og er því lokað
öllum þjóðum öðrum.
Sumir telja, að íslendingar séu öllum þjóðum gáfaðri;
þeir séu nokkurs konar salt Jarðar, Guðs útvalda þjóð
eða ísrael nútímans. Líkt mun nú samt í reynd um.gáfna-
far okkar og hinna nánustu frændþjóða. En hinu ber ekki
að neita, að á vissum sviðum listrænnar, bókvisrar menn-
ingar herum við langt af hverjum hóp samfellds lands-
svæðis, jafnfjölmennum okkur, hvar sem væri í heimi
leitað.
Það má telja alveg víst, að hinir einu vfirburðir fslend-
inga yfir aðrar þjóðir stafi frá tungtinni. Það er léttara
að hugsa rökrétt á íslenzku en nokkru öðru nútíma máli.
Málið er gullnáma speki og mannvits. Og gull þess er
ekki óunnið. Tungan er fegruð, þjálfuð og hefluð til ljóða
og orðlistar. Hún er óvenjulega orðmörg allsstaðar þar,
sem þjóðin hefur beilt henni öldum saman. Hvaða tunga
skyldi t. d. eiga slikan sand orða um veðurfar, snjólag og
sæfar?
Allir þessir kostir tungunnar verða til þess, að öll Ijóða-
gerð og hverskonar hagmælska og ritleikni verður auð-
veld á íslenzku. Ólærður alþýðumaður verður miklum
mun hæfari til andlegra starfa með Islenzkuna sina en
stéttarbróðir hans erlendur, jafngáfaður og fróður, sem
aðcins talar bjagað blendingsmál.
Þjóðernið stendur og fellur með tungunni. Ef við glöt-
um henni, glötum við öllum okkar andlega menningararfi
og verðum engu mætari heiminum, en hver annar jafn-
stór hópur, hirtur af götu stórhorgar.
178
JÖRf>