Nýjar kvöldvökur - 01.07.1935, Síða 34

128
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
ættri röð beggja vegna í kómum, tekur
undir, ýmist rís eða fellur eins og öldur
úthafsins; djáknar ganga um veifandi
reykelsiskerum fyrir framan dýrlinga-
líkneskin og 'ölturu kirkjunnar, og bróð-
urkossinum er útdeilt. Áhrifamest var þó
guðsþjónustan á föstudaginn langa, en þá
táknaði látbragð og söngur munkanna
píningarsögu frelsarans, og hreif jafn-
vel mig, hinn trúdeiga og tómláta nor-
ræna mann, til hrifningar og andaktar.
Því er enginn kostur að lýsa og skal því
útrætt um messugjörðir í klaustrinu.
Menn munu spyrja, hvaða hugmynd
munkarnir geri sér um eilífa velferð ann-
arra manna,. ef þeir telja sér sjálfum
nauðsynlegt að iðka bænahald og tíða-
gjörðir með slíkri árvekni. En þetta er
í fullu samræmi við trú kristinna manna
á endurlausn Krists, er með lífi sínu og
dauða hafi friðþægt fyrir syndir annarra
manna, og dýrlingatrú kaþólskra manna.
Dýrlingárnir hafa lifað svo vel og kristi-
lega, að þeir hafa afgang af góðverkum
sínum, ef svo mætti að orði komast, sem
þeir geta miðlað öðrum mönnum.
Munkarnir biðjast ekki fyrir án af-
láts, einungis vegna sjálfra sín.Þeir biðja
fyrir öðru mönnum og mannkyninu yfir-
höfuð. Það eru svo fáir, sem biðja, að
þeir veröa að haldaá spöðunum, sem tekið
hafa að sér að halda við bænasamband-
inu við guðdóminn.
Á milli tíða ganga munkamir að vinnu;
þeir skiptast til verka á ökrum og engj-
um, gripahúsum og mjólkurbúi. Aðrir
sitja við lestur og skriftir. Margir þeirra
eru hálærðir menn. Meðal munkanna
voru þeir, sem höföu verið háskólakenn-
arar bæði 1 Róm og París og víðar. Þeir
stunda lestur og vísindaiðkanir. Klaustr-
ið á ágætt bókasafn með hundruð þús-
undum binda. Ef einhver skyldi efast um,
að bókmenntastörf og vísindaiðkanir
þessara kredduföstu manna g e t i borið
verðmætan árangur, þá rifji hann upp
þá staðreynd, að íslendingasögur okkar
munu flestar skráðar í klaustrum, og
það eru þannig munkar, sem lagt hafa.
drýgstan skerf til þess að varðveita sam-
hengið í bókmenntum, máli og menningu
íslenzkrar þjóðar. Hví skyldu þá slík
störf algerlega ófrjó alls staðar annars
staðar?
Aðeins hálfa klukkustund dag hvem er
munkunum leyft að tala saman. Ef brýna
nauðsyn ber til samræðna á öðriun tím-
um dags, verða þeir að tala í hálfum
hljóðum eða hvíslast á.
Má af þessu marka, að þeir telja ó-
þarft málæði ekkert þroskameðal og má
það vissulega til sanns vegar færa.
En þennan hálftíma koma þeir munk-
anna, er vilja, saman í sérstökum sal og
drekka þar kaffi eða flóaða mjólk •—
standandi í hóp, því að engin eru þar
sæti. Einhverjir gestanna eru þar venju-
lega viðstaddir og er oft glatt á hjalla.
En það er hógvær og kyrrlát gleði, er'
ekki lætur til sín taka með hávaða og
hlátursköllum, heldur vingjarnlegu við-
móti, hlýjum brosum og bróðurlegum.
viðræðum.
Benediktínamunkar klæðast skósíðum,
svörtum kufli úr grófu efni, og slögum
(Skapúlu) úr sama efni, er taka niður
um brjóst og herðar niður undir kné;
oftast bera þeir talnaband um hálsinn og
róðukross á. Þeir eru krúnurakaðir, þ. e.
a. s. lófastór blettur í hvirfli þeirra er
nauðrakaður; en sumir munkanna bera
kollhettu, jafnstóra þessum bletti, til að
skýla skallanum. Höfuðfat þeirra að öðru
leyti, munkahettan, er áföst kraga
munkakuflsins að aftan, svo að þeir geta
ýmist dregið hana fram yfir höfuðið eða
skotið henni á bak aftur eftir þörfum og
venjum. Ég hef fyrir satt, að þeir sofi í
sama kuflinum, og þeir ganga í honum
að vinnu sinni,. hvort heldur er í steikj-