Sjómannadagsblaðið - 07.06.1942, Qupperneq 51

SJÓMANNAÐAGSBLAÐIÐ
31
Ferðin gekk að óskum fyrst í stað. í Simon
Bay voru skildir eftir nokkrir af farþegunum,
einkum konur og börn, og þegar þaðan var
haldið, 25. febr., í lygnu og björtu veðri, voru
um borð í skipinu 638 menn, þar af 30 konur
og börn.
Yfirforingi skipsins, Robert Salmond, hafði
fengið eindregin fyrirmæli um að *raða för-
inni svo sem unnt væri til Algoa Bay, því að
mikil þörf var orðin fyrir liðsstyrk þann, sem
með skipinu var. Ákvað hann því að stytta sér
leið og fara grynnra með landinu. Þessi ákvörð-
un varð honum örlagarík, eins og brátt kom á
daginn.
Um miðnætti voru hermennirnir flestir
gengnir til hvíldar og hinn glaðværi barnahóp-
ur sofnaður værum svefni. Skipið klauf öld-
urnar, með 8 sjómílna hraða á klst., en það var
allsæmilegur gangur, miðað við tækni þeirra
tíma. Á ströndinni, sem aðeins var í tveggja
mílna fjarlægð, sást öðru hvoru bregða fyrir
tindrandi ljósum frá afskekktum bændabýlum,
eða bjarma frá bálum, sem kynnt voru í nánd
við herbúðir víðsvegar meðfram strandlengj-
unni. Það var stafalogn — og kyrrð yfir öllu.
Kl. 1.50 eftir miðnætti kvað við skyndilega
viðvörunaróp frá varðmanninum frammi á
skipinu, sem stika átti dýpið. Hann hafði orðið
þess var, að skipið var komið upp á grunnsævi,
aðeins 12—13 faðma dýpi. Hann varpaði lóð-
inu út á nýjan leik — en í sömu svipan teygðu
örlaganornirnar út hrammana eftir hinu óláns-
sama skipi, það steytti skyndilega á grynning-
um. Hvöss steinnybba skarst með urgandi brot-
hljóði gegnum botn þess, rétt fyrir aftan fram-
sigluna. Sjórinn fossaði inn um rifuna í stríð-
um straumum. Flestir af mönnum þeim, sem
vistaðir voru undir lágþiljum, drukknuðu þegar,
án þess að nokkrum björgunartilraunum yrði
við komið; hinum tókst nauðuglega að bjarga
sér upp á þilfarið, flestum mjög fáklæddum.
Vélarnar voru stöðvaðar þegar í stað og eitt
af akkerunum látið falla.
Seton ofursti, aðalforingi leiðangurshersins,
sá þegar í stað hver hætta var á ferðum. Hon-
um var ljóst, að vonlaust myndi verða um mann-
björg, ef múgæsing brytist út, og hann hafði
gildar ástæður til að óttast slíkt. Flestir her-
mannanna voru óreyndir nýliðar, nýkomnir frá
heimilum sínum og því óviðbúnir þeim örlög-
umaðstanda skyndilega andspænis dauða sínum.
Hann kvaddi í skyndi saman foringja sína og
brýndi fyri þeim nauðsyn þess, að haldið yrði
við meðal hermannanna strangri reglu. Skyldi
raða þeim, eins og um æfingu væri að ræða, á
afturþilfar skipsins, til þess að létta það að
framan. Sjálfur tók hann sér stöðu á mið-þilfar-
inu, með sverð í hönd, til þess að sjá um að fyr-
irmælunum yrði fylgt út í æsar. En hann komst
bráðlega að raun um, að gagnvart hermönnun-
um voru slíkar ógnanir óþarfar með öllu. Þeir
brugðu við tafarlaust, allir sem einn, bæði ný-
liðarnir og þeir sem eldri voru og fylktu sér í
raðir eftir ströngustu hernaðarreglum, eins og
um æfingu væri að ræða, eða venjulega her-
sýningu.
Hermennirnir voru nú sendir til skiptis í smá-
flokkum, undir stjórn liðsforingjanna, til að-
stoðar við björgunarstarfið, sumir að dælunum,
aðrir til hjálpar skipshöfninni við að koma á
flot björgunarbátunum. En undir sóltjaldinu á
afturþilfarinu stóðu í þéttri þyrpingu ótta-
slegnar konur og grátandi börn, er horfðu kvíða-
blöndnum vonaraugum á aðgerðir þeirra, sem
að björgunarstarfinu unnu.
Skipið var dauðadæmt — á því var enginn
vafi — og Salmond skipherra hafði óafvitandi
staðfest dauðadóm þess. Skömmu eftir strandið
hafði hann lagt svo fyrir, að vélarnar yrðu sett-
ar af stað á nýjan leik og skipið knúið aftur á
bak, í von um að hægt yrði á þann hátt að ná
því af rifinu.
Og skipið losnaði — en rakst í sömu svipan
aftur á aöra egghvassa nybbu, er fletti byrð-
ingnum í sundur enn á ný, að þessu sinni undir
vélarrúmsgólfinu.
Sjórinn í skipinu fór sífelt hækkandi, þótt dælt
væri án afláts. Þeim, sem við dælurnar unnu,
var ljóst frá upphafi, að starf þeirra var von-
laust, en þeir héldu því áfram samt til síðustu
stundar.
Allt var gert, sem mögulegt var, til að beina'
að slysstaðnum athygli annarra skipa, sem ná-
læg kynnu að vera. Bál var kveikt á þilfarinu
og flugeldum skotið — en árangurslaust. Og
þeir, sem í örvæntingu sinni beindu vonaraug-