Sjómannadagsblaðið - 07.06.1964, Blaðsíða 28

Orustan um Sevastopol
Eftir Eugene Petrov
Tundurspillirinn Tashkent hafði
fengið fyrirmæli um að brjótast í
gegnum herkvína til Sevastopol,
flytja þangað hergögn og hermenn
og taka til baka konur, börn og særða
menn. Það þýddi að tvíbrjóta um-
sátrið.
Þann 26. júní lagði hinn blámálaði
tundurspillir af stað frá herskipalæg-
inu. Það var varla hægt að hugsa
sér verri kringumstæður til slíks
verkefnis. Sólin skein björt og hrein
frá skýlausum himni, sjórinn var
rennisléttur eins og spegilflötur. Eg
heyrði einhvern í brúnni segja:
„Þeir ráðast á okkur undan sólu.“
En allt var hljótt og rólegt all langan
tíma eftir að lagt var af stað. Ekkert
truflaði kyrírðina þennan sólheita
og fagra sumardag.
Það var undarlegt að virða Tash-
kent fyrir sér í þessari ferð. Ef ein-
hver hefði árinu áður sagt sjómönn-
unum — sem elska sitt fagra skip
eins og hestamaðurinn gæðing sinn
— að þeir ættu að sigla svona útlít-
andi herskipi, hefðu þeir hlegið inni-
lega að slíkri hugmynd. Öll dekk,
gangar og skonsur voru troðfull af
kössum, pokum og pinklum, svo
enginn gat látið sér detta í hug, að
þetta væri tundurspillirinn Tash-
kent, fegursta og hraðskreiðasta
skip Svartahafsflotans, heldur væri
hér um að ræða þunglestaðan flutn-
ingakláf. Farþegar í hundraðatali á
14 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
herskipi. Gat nokkur látið sér detta
slíka fjarstæðu í hug?
En rússneska þjóðin hefir af
reynslu margra styrjalda vanizt af
því að undrast yfir hinu óeðlilega.
Sjómennirnir gerðu sér grein fyrir
því, að kassarnir, pokarnir og pinkl-
arnir voru lífsnauðsynjar til þeirra
sem vörðu Sevastopol fyrir árásum
óvinahersveita og farþegarnir voru
Rauða hers menn, sem áttu að taka
þátt í örvæntingarfullri baráttu
þeirra sem vörðu borgina svo hetju-
lega gegn ofurefli.
Aðkomumennirnir voru strax eins
og heima hjá sér. á dekkinu. Sjó-
mennimir virtu fyrir sér Rauða
hers mennina — Síberíumenn, sem
aldrei áður höfðu séð sjó — hraða
sér að koma fyrir hríðskotabyssum
aftur og fram á skipinu og raða sér
á byssurnar viðbúnir að skjóta í all-
ar áttir.
„Þetta eru ernir, sem við erum að
flytja,“ sögðu þeir, og strax mynd-
aðist órjúfanleg samstaða milli sjó-
manna og Rauða hers mannanna
eins og þeir hefðu alizt upp saman.
Klukkan 4 um eftirmiðdaginn
hljómuðu viðvörunarmerki. Þýzk
eftirlitsflugvél sást hátt á lofti.
Hættumerkið hljómaði stöðugt og
skerandi og verkaði eins og verið
væri að draga fínan koparþráð gegn-
um hjartað. Loftvarnabyssurnar
geltu í gríð og erg. Njósnarvélin
hvarf út í himinblámann og sól-
skinið. Nú störðu hundruð augna til
himins með sjónauka í allar áttir,
ratsjár og mælitæki leituðu í allar
áttir af margföldu kappi. I dauða-
þögn keyrði skipið af fullri ferð í
áttina að hinu hættu vafða takmarki.
Orustan hófst klukkustund síðar.
Við bjuggumst við árásum tundur-
skeytaflugvéla, en þess í stað komu
langfleygar Heinkel sprengjuflug-
vélar. Þær komu í röð hver á eftir
annarri undan sól og þegar þær voru
komnar beint yfir skipið slepptu
þær hinum þungu sprengjum sínum.
Mér fannst þær gera þetta hægt og
letilega.
Nú var árangur ferðarinnar, örlög
skips og manna í hendi eins manns.
Stjórnanda Tashkent, Vasili Yaros-
henko, maður af meðalhæð, þétt-
vaxinn, svarthærður, með þykkt,
svart efrivararskegg, hreyfði sig ekki
úr brúnni. Hvíldarlaust gekk hann
um brúna bakborða til stjórnborða,
stöðugt horfandi til lofts. A broti úr
sekúndu komu fyrirskipanir frá hon-
um skýrri og sterkri rödd: „Hart í
bak!“
„Hart í bak,“ svaraði maðurinn
við stýrið.
A hverju augnabliki frá því að or-
ustan hófst, sveigði hinn hávaxni,
bláeygði stýrimaður hjólið sem hann
hafði hönd á, með eldsnöggum hand-
tökum. Augnablik — sem í há-
stemmdum skáldsögum væri talin
eilífð — leið. Hvítir vatnsstrókar
risu hátt í loft við hlið skipsins og
fyrir aftan það og framan með
sprengjubrotum í allar áttir.
„Sprenging á stjórnborða,“ til-
kynnti varðmaður.
„Skjótið,“ hrópaði foringinn.
Orustan stóð í þrjár klukkustund-
ir nær óslitið. Meðan nokkrar Hein-
kel vélar héldu uppi sprengjukasti,
fóru aðrar og sóttu nýja sprengju-
farma. Við þráðum myrkrið eins og
maður í eyðimörku dropa af vatni.
A brúnni gekk Yarcshenko hvíld-
arlaust fram og til baka, horfandi
eldsnöggum hreyfingum í allar áttir
til lofts. Hundruð augna fylgdu hon-
um ósjálfrátt eins og hann væri
furðuvera. Eitt skipti sem ég horfði
á hann ganga fram hjá, sá ég hann
nísta tönnum og heyrði hann tauta.
„Þessi djöfulgangur getur ekki end-