Sjómannadagsblaðið - 08.06.1986, Blaðsíða 75

SJOMANNADAGSBLAÐIÐ
73
Jónas Árnason
HLJÓMBORÐ HAFNARINNAR
FEBRÚAR 1950
olakraninn var önnum kafinn þegar ég kom við
hjá honum hérna um daginn klukkan langt
gengin sex í stafalogni og frosti. Hann var að
flytja kol á milli bingja og það risu svartir mekkir upp í
rökkrið þegar sturtaðist úr kjaftinum.
Ég var að leið upp á blað að afloknu viðtali sem ég
hafði átt við Steingrím Magnússon inni á skrifstofu hans
í Fiskhöllinni. Viðtalið hafði orðið dálítið slitrótt vegna
þess að Steingrímur þurfti að tala svo mikið við kúnna
sína í gegnum gægjugatið fram í búðina. Stundum hélt ég
að kúnnarnir ætluðu aldrei að sleppa honum úr gatinu
aftur. Það leyndi sér ekki að þeim var það mörgum
hverjum engu minna áhugamál að eiga orðastað við
Steingrím en verða sér úti um þær yndislegu smálúður
og dýrðarýsur þrískærar sem þarna voru á boðstólum.
Enda er Steingrímur í Fiskhöllinni, eins og flestir munu
vita, allra fisksala skemmtilegastur og gáfaðastur og and-
ríkastur. Ég var bæði hress og endurnærður þegar ég
gekk af fundi hans út í glitrandi frostlognið og austur
hafnarbakkann. Á leiðinni mætti ég nokkrum atvinnu-
lausum verkamönnum. Þeir voru daufir í dálkinn. Kola-
kraninn var líka daufur í dálkinn. Ég heyrði að hann var
orðinn þreyttur.
Kolakraninn, blessaður karlinn. Það halda sjálfsagt
flestir að hann sé alveg tilfinningalaus — eða hafi að
minnsta kosti stáltaugar af því hann er úr stáli. En ég veit
betur. Það er langt síðan ég fór að leggja mig fram um að
skilja Kolakranann, sálgreina hann. Langt síðan ég
komst að þeirri niðurstöðu að hann er miklu viðkvæm-
ari en margir þeir sem lægri eru í loftinu. Hann hefurátt
sína drauma, fagra drauma sem hafa ekki rætzt frekar en
svo margir aðrir fagrir draumar. Ef Davíð Stefánsson
hefði átt heima hér í Reykjavík en ekki norður á Akur-
eyri væri fyrir löngu búið að yrkja átakanlegt snilldarljóð
um Kolakranann. Það er ég viss um. Því að Kolakraninn
hefur alla sína kolakranatíð verið að harma hlutskipti
sitt. Honum hefuraldrei fundizt hann vera á réttri hillu í
lífinu. Sannleikurinn er sá að hann hefur alltaf undir
niðri talið það ósamboðið virðingu sinni að vera í kola-
vinnu. Og er það allt mikil tragedía.
Svo var klukkan orðin sex og dagsverki Kolakranans
lokið. Hann gat farið að hvíla sig og láta sig dreyma.
Mikið var það gott.
Ég hafði stanzað hjá kassaskrifli þar sem stóðu þrír
máfar og horfðu út á rennislétta höfnina. Þeir litu til mín
rétt sem snöggvast en héldu svo áfram að horfa út á höfn-
ina. Ég fór líka að horfa út á höfnina. Við horfðum allir
útá höfnina.
Á móti okkur, grandamegin hafnarinnar, skinu ljós í
lantemum og luktarstaurum og það lágu frá þeim titr-
andi rákir eins og þandir strengir yfir til okkar um höfn-
ina þvera. Hún var eins og hljómborð í stórum flygli. Ég
veit ekki hvað máfunum fannst um þetta, en fyrireyrun-
um á mér fóm að óma seiðandi hljómar, seiðandi lýrísk-