Eimreiðin - 01.09.1922, Page 32

224
TVÍSONGSLISTIN Á ÍSLANDI
eimreiðin
sér einhverja þýska söngvísnabók á borð við sálma Lob-
wassers. Það er enn órannsakað mál. — En víst er það, að
séra Olafur kunni þýsku, því að hann hefir snúið þýskum
sálmum á íslensku. En hann á heiður skilið fyrir það, eins og
séra Oddur, að hann hefir hleypt nýju fjöri í skáldskap 03
sönglist með kvæðum sínum og þýðingum.
Séra Olafur er fæddur 1560. Eggert lögmaður Hannesson
að Bæ á Rauðasandi ól hann upp og setti hann til menta;
síðan var hann með Magnúsi Jónssyni sýslumanni, er kallaður
var hinn prúði (+ 1591) og Ragnheiði Eggertsdóttur lögmanns,
konu Magnúsar; unni hann þeim hjónum mjög alla æfi síðan.
Séra Olafur varð prestur að Sauðlauksdal 1590 og að Sönd-
um 1597 og var þar síðan til dauðadags (+ 1627). Séra Ólaf-
ur var gáfumaður mikill og guðrækinn og andríkur kennimað-
ur og skáld. Allmörg kvæði hans eru kveðin undir »ókendum
lögum«, t. d, Sólardiktur. Hann þýddi sálm eftir Melankton,
og er þetta upphaf að: »Tak af oss, faðir, of þunga reiði*.
og sömuleiðis annan þýskan sálm: »Heiðri Drottin vor hjörn-
uð sál«, er endar á fyrirbænarversinu alkunna (sálmab. 1772):
»Vors herra Jesú verndin blíð«. — Hann hefir og ort söng-
vísur undir Lobwassers lögum, t. d. út af 133 sálmi Davíðs:
»Ekkert bræðra elskulegra, ekkert er samlyndi betra, segi
eg þér«. Fleiri samtíðaskáld ortu undir þeim lögum, svo sem
Bjarni Ðorgfirðingaskáld (Aldasöngur).
Því næst tóku yngri skáldin við, svo sem þeir séra Stefán
Olafsson og séra Hallgrímur Pétursson.
En lítið mun þá Claude Goudimel og Lobwasser hafa órað
fyrir því, að lögin við Davíðssálma þeirra mundu á sínum tíma^
verða talin með íslenskum þjóðlögum.
Af því að mér er ókunnur Ijóðasaltari Lobwassers, þá gel
eg ekki bygt á öðru en upphöfunum á sálmaþýðingum séra
Odds um það, hvað af þessum lögum hafi fest hér rætur.
Þessi þýðingarbrot standa flest í Melódiu, en þó hefi eg fund-
ið fáein í öðrum handritum, sem ekki eru talin þar.
Lögin í Melódiu eru sennilega talsvert úr lagi færð, enda
átti þýska útgáfan sinn þátt í því, að því er nótnaprentunina
snerti. En eftir bragarháttunum að dæma, þá munu eftirfar-
andi lög vera komin þaðan.