Eimreiðin - 01.01.1941, Blaðsíða 54

40
NÝFUNDNALAND OG FJÁRHAGSHRUN ÞESS
EIMREIÐIN’
margháttaðri, og margar jurtir og blóm þrífast á Nflandi, sem
gætu aðeins í beztu sumrum þróazt á íslandi. Vetrum fylgir
sá kostur, að ekki koma hlákur að nokkrum mun. Sannast
hér það, sem merkur landi (St. Stephensen umboðsmaður)
sagði: „ísland -væri allra bezta land, ef ekki væru helv....
hlákurnar!“ En þar meinti hann skaðræði það, sem oft hlýzt
af herri jörð og áfreðum á víxl og hve erfitt er að ætla á um
heyásetning.
Nflandi er aftur hafisinn leiðari og harðvitugri gestur en
íslandi, því að hann kemur árlega og lokar norðurlandinu og
leggst nokkuð suður með landi beggja vegna. Hann liggur
venjulega frá áramótum og l'ram að júní, en lónar þó talsvert
frá við og við á útmánuðum. Fyrir kemur, að hann sé miklu
þéttari stundum og veðurharka mikil fylgi. Svo var t. d. hinn
annálaða harða vetur og vor 1862. Þá komust skip ekki til
selveiða, og þorskafli brást um sumarið. í 52 daga samfleytt
hélzt grimmur norðaustan stormur og engin úrkoma.
Eins og geta má nærri, er hafísinn versti farartálmi öllum
siglingum, svo að byggðir og þorp eru svipt samgöngum á
veturna. Eins er Labrador alveg úr sambandi \ið Nfland þann
tima. Þessu hafa landsbúar vanizt frá fornu fari og hagað
sér þannig eftir því að birgja sig að öllum nauðsynjum fyrir
vetrarbyrjun. Sú venja helzt víða eða að miklu leyti enn. En
á seinni árum hafa flugferðir komið til sögunnar, og sima- og
radíósamband hafa mjög bætt úr skák. Það er nú fyrirhugað
að efla flugferðir um land allt og til Labrador og einnig bjTjað
að nota flugvélar til leiðbeiningar fiskimönnum um síldar-
göngu o. fl.
Hafís og kuldaveðrátta hafa fælt marga Nflendinga úr landi
og enn fleiri útlendinga frá að flytjast þangað. Þetta hefur verið
landinu til mesta baga. Á seinni árum, er talið, að nokkuð
jafnist upp um útflutning og aðflutning, en fyrrum var oft
hinn mesti útstraumur til meginlandsins. Við manntal i Ivanada
og Bandarikjum hefur komið í ljós, að þar búa álíka margir,
sem telja sig komna frá Nflandi, og nú eru íbúar Nflands.
Og í Boston einni eru eins margir Nflendingar og í St. Johns.
Á tímabilinu 1875—1910, meðan þrotlaus straumurinn gekk
af Vesturförum til Ameriku, var það draumur Nflendinga, að