Eimreiðin - 01.01.1941, Síða 140

126
SÖFNUNARSJÓÐUR ÍSLANDS
EIMREIÐIN
útborgunardeildina. Sjóðsafnarinn fór þungbúinn á burt úr Söfn-
unarsjóðnum, en kom nokkru siðar aftur til þess að segja, livers
hann liefði orðið áskynja um sjóðinn. Hann var í reiðufé i hönd-
um hreppsnefndarinnar, þegar hún fór að jafna niður útsvörum.
Nefndarmenn komu sér saman um, að nú gætu útsvörin orðið létt,
þar sem þeir hefðu fé milli lianda. Svo var lagt á þeim mun lægra
sem sjóðnum nam. Þetta þótti honum illur endir, ekki sízt vegna
þess, að fátæklingarnir, sem sjóðinn áttu, nutu hans að litlu leyti.
Þeirra útsvör hefðu verið lág, hvort sem var.
D. Bústofnsdeildin tekur á móti fé manna, er eigi liafa lifað 20
árslok, með þeim skilmálum, að allir vextir leggjast árlega við höf-
uðstólinn, en ef eigandinn deyr, áður en hann hefur lifað 25 árslok,
þá falla innlögin sjálf vaxtalaus til útborgunar til handhafa við-
skiptabókarinnar, hálfu ári eftir að stjórn Söfnunarsjóðsins er til-
kynnt andlátið. En það, sem við innlögin hefur bætzt í sjóðnum,
gangi sem erfðafé til allra þeirra, sem fæddir eru sama ár sem eig-
andinn og fé áttu i deild þessari um næsta nýár á undan láti lians.
Fé þetta skiptist milli þeirra tiltötulega eftir upphæðum þeim, er
hver þeirra átti auk innlaganna í deild þessari um nefnt nýár. Lifi
enginn, sem fæddur er sama ár sem eigandinn og átt hefur þá nokkuð
í deild þessari, fellur féð til varasjóðsins, en lifi eigandinn 25 árs-
lok, þá falla til útborgunar 1. júlí næst á eftir innlögin ineð öllu því,
er við þau hefur bætzt i sjóðnum, bæði vöxlum og nefndu erfðafé.
E. Ellistyrksdeildin er löguð eins og bústofnsdeildin, nema þar
er í staðinn fyrir 20 og 25 árslok miðað við að hafa lifað 60 og 65
árslok.
Hvorug þessara síðastnefndu deilda var i fruinvarpi því, sem
Eiríkur Briem samdi uppliaflega. í byrjun var Söfnunarsjóðurinn
einkafyrirtæki, og varð að útvega 12 menn til þess að ábyrgjast skuld-
bindingar lians. Eiríkur fékk ekki nógu marga með sér i þessar
ábyrgðir, nerna hann bælti þessum deildum við. Þær voru lagaðar
eftir dönskum fyrirmyndum, en hinar deildirnar voru innlend fram-
leiðsla, og þótti sjálfstæðisbragurinn allískyggilegur.
Vegna ákvæðanna um erfðirnar var Eiríki ávallt fremur lítið uin
þessar deildir. En líklega liafa þær þó liaft nokkra þýðingu til þess
að kynna Söfnunarsjóðinn i byrjun, að minnsta kosti bústofns-
deildin. Fyrst framan af var lnin mesl notuð allra deilda Söfnunar-
sjóðsins.
Þegar tímar liðu, kom það fyrir, að sum þeirra ungmenna, sem
fé áttu í deildinni, féllu frá. Samkvæmt ákvæðum laganna var öll-
um vöxtum skipt milli jafnaldranna, en erfingjum voru aðeins